म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद
'जगभरात आयव्हीएफ उपचार हे भारतामध्ये सर्वांत स्वस्त आहेत. हेच उपचार अमेरिकेसह युरोपामध्ये किमान २० ते २५ पट जास्त महाग आहेत. त्याचवेळी इतर देशांच्या तुलनेत भारतातील एंडोस्कोपिक सर्जनही अधिक कुशल असून, माझे मेंटॉर हे भारतातील नामांकित एंडोस्कोपिक सर्जन आहेत. त्यांच्यामुळेच मी एंडोस्कोपी शिकलो व आज माझ्या देशात मी अनेक प्रकारच्या शस्त्रक्रिया करत आहे,' असे मत दक्षिण अफ्रिकेतील प्रसिद्ध एंडोस्कोपिक सर्जन डॉ. स्टीफन जेफरी यांनी नोंदविले.
भारतीय स्त्रीरोग एण्डोस्कोपिस्ट असोसिएशन, औरंगाबाद स्त्रीरोग संघटना व एण्डोवर्ल्ड हॉस्पिटलच्या वतीने शहरात नुकत्याच झालेल्या आंतरराष्ट्रीय स्त्रीरोग एण्डोस्कोपी व वंधत्व उपचार परिषदेत ते सहभागी झाले होते. यानिमित्त त्यांनी 'मटा'शी संवाद साधला. 'वंध्यत्वाचे प्रमाण जगभरात सर्वत्र १० ते १५ टक्क्यांपर्यंत आहे. या पार्श्वभूमीवर 'आयव्हीएफ' ही फार मोठी देणगी ठरली आहे व त्यामुळेच पन्नाशीमध्येही मातृत्वाचा सर्वोच्च आनंद अनुभवता घेता येणे शक्य झाले आहे. तसेच करिअर व इतर अडचणींमध्ये स्त्री बिजांना उणे अंशांमध्ये गोठवून कालांतराने 'आयव्हीएफ'द्वारे अपत्यप्राप्ती होऊ शकते. अर्थात, दक्षिण अफ्रिकेमध्ये एचआयव्ही संसर्गाचे प्रमाण खूप असल्यामुळे आमच्या देशामध्ये अडचणी जास्त येतात. मात्र आमच्या देशामध्ये सरकारच्या वतीने 'आयव्हीएफ'चा निम्मा भार उचलला जातो व भारत सरकारही या संदर्भात काही प्रमाणात आधार देण्याचा विचार करू शकते. भारतामध्ये 'आयव्हीएफ'संदर्भातील सर्वांत प्रगत तंत्रज्ञान उपलब्ध आहे, हे नमूद करावेच लागेल, असे स्टीफन म्हणाले. परिषदेत सहभागी झालेले अहमदाबाद (गुजरात) येथील प्रसिद्ध वंध्यत्वतज्ज्ञ डॉ. संजय पटेल म्हणाले, 'वंध्यत्वाची समस्या आज नव्हे तर अगदी महाभारत-रामायणाच्या काळापासून होती, हे साहित्यातून स्पष्ट झाल्याशिवाय राहात नाही. गांधारी हिनेही 'सरोगसी'चा आधार घेतला होता, हे सहजपणे लक्षात येते. आज वंध्यत्वाचे प्रमाण कदाचित वाढलेले असू शकते. महाराष्ट्र, गुजरात, राजस्थान, उत्तर प्रदेशमध्ये वंध्यत्वाचे प्रमाण २० टक्क्यांपर्यंत असू शकते, असेही समोर आले आहे. इतर राज्यांमध्ये हेच प्रमाण ८ ते १५ टक्क्यांपर्यंत आहे. क्षयरोगाबरोबरच 'पीआयडी'मुळेही वंध्यत्वाचे प्रमाण जास्त असू शकते. सुदैवाने भारतामध्ये एक लाखात आयव्हीएफ उपचार होतात, ही सगळ्यात मोठी जमेची बाजू आहे. इतर प्रगत देशांमध्ये याच उपचारांसाठी तब्बल २० ते २५ लाखांपर्यंत खर्च येतो. आता तर भारतातील 'आयव्हीएफ'चा 'सक्सेस रेट'ही ४५ टक्क्यांपर्यंत गेला आहे, जो नव्वदच्या दशकात ५ ते १० टक्के इतकाच होता. 'ईक्सी' हे तर आणखी अद्ययावत तंत्रज्ञान आहे,' असेही डॉ. पटेल म्हणाले.
गुजरातमध्ये २५ हजारांत आयव्हीएफ
'देशामध्ये आयव्हीएफ उपचारांसाठी एक लाखापर्यंत खर्च येत असला तरी गुजरातमधील 'किडनी इन्स्टिट्यूट'मध्ये केवळ २५ हजारांमध्ये हे उपचार होतात,' असेही डॉ. पटेल म्हणाले. सरकारने हे उपचार करावेत का, या प्रश्नावर, 'हे उपचार जीवनरक्षक नसल्याने सरकारने हे उपचार करावेत असे वाटत नाही,' असेही डॉ. पटेल 'मटा'ला म्हणाले.
केंद्रांचे प्रमाणीकरण गरजेचे
'सद्यस्थितीत देशामध्ये आयव्हीएफ सेंटर खूप मोठ्या प्रमाणावर वाढले आहे. मोठ्या शहरांमध्ये किंवा महानगरांमध्ये असे सेंटर गल्लोगल्ली दिसतात. मात्र देशामध्ये उत्तम दर्जासह उत्तम सक्सेस रेट असणारे सेंटर हे अडीचशे ते तीनशेपेक्षा जास्त नाहीत. त्यामुळे प्रमाणिकरणाचा मुद्दा उपस्थित होत असून, उत्तम रिझल्ट्ससाठी सर्व केंद्रांचे प्रमाणिकरण होणे खरोखर गरजेचे आहे. या पार्श्वभूमीवर येणारे 'आयव्हीएफ बिल'मुळे काही सकारात्मक परिणाम होतील,' असे परिषदेत सहभागी झालेले मुंबईचे प्रख्यात एंडोस्कोपिक सर्जन डॉ. प्रकाश त्रिवेदी म्हणाले.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
