आशिष चौधरी, औरंगाबाद

'रात्री बारा वाजता केक कापून मुलीचा वाढदिवस साजरा करत संचेती कुटुंब मजेत बसले होते. काही वेळात गोंधळ सुरू झाला आणि घराचा मुख्य दरवाजा कोणी तरी तोडत असल्याचे लक्षात आले. समाजकंटकांनी घरातील पहिल्या खोलीत घुसून केलेली नासधूस सुरू केली. तेव्हा वाटले आता सारे संपले' मुकेश संचेती यांनी अनुभवलेला थरार 'मटा'शी बोलताना सांगितला. तेव्हा ऐकतानाही अंगावर शहारे आले.

दोन गटात झालेल्या वादानंतर शहरात शुक्रवारी रात्री राजाबाजार, गांधीनगर, शहागंज परिसरात तुफान दगडफेक झाली. रात्री सुरू झालेला हा गोंधळ पहाटेपर्यंत सुरू होता. दोन्ही बाजूंनी दगडफेक, जाळपोळ त्यात उशिरा आलेले पोलिस या थरारामुळे परिसरातील नागरिकांमध्ये भीतीचे वातावरण होते. कुंवारफल्ली भागात संचेती यांचा वाडा आहे. त्यांनी आठ तास हा थरार अनुभवला. ते म्हणाले, 'मुलीचा वाढदिवस रात्रीच केक कापून साजरा केला. दिवाणखान्यात हा सोहळा पार पाडून आमचे कुटुंब गप्प्पा मारत बसले होते. बाहेर दगडफेक आणि गोंधळ सुरू झाला. काही समाजकंटकांनी दिवाणखान्याच्या घराच्या दरवाजा तोडण्याचा प्रयत्न केला. हे लक्षात येताच कुटुंबातील वृद्ध सदस्यांना पुढच्या खोलीत घेत दरवाजा लावून घेतला. काही समाजकंटकांनी दिवाणखाण्याचा दरवाजा फोडून तेथील टीव्ही संच, इतर साहित्य फोडत घरासमोरील गाड्यांना आग लावली. दिवाणखाण्यातील नासधूस करून दुसरा दरवाजा तोडण्याचा प्रयत्न केला. तेव्हा तिघांनी हा दरवाजा धरून ठेवला आणि कुटुंबातील इतर सदस्यांना शांत राहण्याचे आवाहन केले.'

\Bबाहेर पडायला रस्ता नव्हता

\Bडिंपल संचेती म्हणाल्या, 'बाहेर जाण्यास दुसरा रस्ता नसल्याने येथेच शांत बसून राहत शेजारी, मित्रांना फोन करत मदत मागितली. हा अनुभव अतिशय थरारक होता. पन्नास वर्षापासून आम्ही येथे राहतो. अनेकदा वाद, भांडण पाहिले, पण असा प्रकार पहिल्यांदा अनुभवला. पोलिसांचा फौजफाटा सकाळी साडेसातला आला. तोपर्यंत अनुभवलेला हा थरार भयावह होता.'

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

एकीकडे समाजकंटांचा नंगानाच सुरू होता. शहर दंगलीच्या ज्वालामुखीवर होरपळत होते, मात्र कुठलेही आदेश नसल्यामुळे पोलिस दल हतबल होते. शहरात एक पोलिस उपायुक्त वगळता अन्य कोणीही वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित नव्हता. शनिवारी पहाटे प्रभारी पोलिस आयुक्त मिलिंद भारंबे शहरात आल्यानंतर अवघ्या दोन तासांत त्यांनी परिस्थितीवर नियंत्रण मिळवले.

मोतीकारंजा भागात किरकोळ कारणावरून दोन गटात तुंबळ हाणामारी सुरू झाली. तलवारी घेऊन दोन्ही बाजूचे गुंड रस्त्यावर उतरले. पोलिसांना ही माहिती मिळाल्यानंतर त्यांनी घटनास्थळी धाव घेतली. मात्र या जमावाने पोलिसांच्या वाहनावर दगडफेक केली. पुढे होणाऱ्या दंगलीची ही सुरुवात होती. या ठिकाणी पोलिस प्रशासन या जमावाला हाताळण्यात अपयशी ठरले. यानंतर हे लोण चेलिपुरा, शहागंज, राजाबाजार, गांधी पुतळा भागात पोहचले. काही वेळातच तुफान दगडफेकीला सुरुवात झाली. घरे, दुकाने व वाहनांना लक्ष्य करण्यात आले. ही सर्व परिस्थिती असताना शहर पोलिस दलात एकमेव पोलिस उपायुक्त विनायक ढाकणे शहरात होते. प्रभारी पोलिस आयुक्त मिलिंद भारंबे मुंबईला तर उपायुक्त डॉ. दीपाली धाटे घाडगे व राहुल श्रीरामे रजेवर आहेत. उपायुक्त ढाकणे, एसीपी रामेश्वर थोरात, गोवर्धन कोळेकर, ज्ञानोबा मुंडे व इतर पोलिस निरीक्षकासह फौजफाटा घेऊन मैदानात उतरले. मात्र तोपर्यंत हजारोंचा जमाव रस्त्यावर उतरला होता. अनेक वेळा आव्हान करूनही हा जमाव आटोक्यात येत नव्हता. उलट जमावाने पोलिसांना लक्ष्य केल्याने अनेक पोलिस जखमी झाले. आयुक्त मिलिंद भारंबे पहाटेच्या विमानाने शहरात परतले. त्यांनी आल्याबरोबर तत्काळ राजाबाजार गाठले. अधिकाऱ्यांशी बोलून त्यांनी परिस्थिती जाणून घेतली. राज्य राखीव दलाच्या चार अतिरिक्त तुकड्या मागवल्या. स्वत: पोलिस आयुक्त मैदानात उतल्याने पोलिसात देखील उत्साह संचारला. दंगा काबू पथक, शीघ्र कृती दल व कमांडोसह त्यांनी राजाबाजार मार्गे नवाबपुरा येथे असलेल्या जमावाकडे कूच केली. अश्रूधूर व फायबर बुलेटचा मारा करीत जमावावर चालून गेले. त्यांच्या धाडसाने जमावाने माघार घेतली. तब्बल सात तासांपासून सुरू असलेली धुमश्चक्री सकाळी आठ वाजता आटोक्यात आली. यानंतर कोम्बिंग ऑपरेशन मोहीम राबवण्यात आली.

भारत माता की जय

राजाबाजार भागात पोलिस आयुक्त मिलिंद भारंबे यांचे कमांडोसहीत आगमन झाले. त्यांना पाहताच रात्रीपासून जीव मुठीत धरून बसलेल्या महिला, बालकांना हायसे वाटले. यावेळी नागरिकांच्या तोंडून निघालेल्या 'भारत माता की जय'च्या घोषणांनी परिसर दणाणून गेला.

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

शहरात निर्माण झालेली कचराकोंडी आणि पाण्याच्या प्रश्नावरून लक्ष्य हटविण्यासाठी सर्व राजकीय पक्षांनी मिळून दंगलीचे अस्त्र उपसल्याची चर्चा शनिवारी दिवसभर शहरात होती. हे दोन्हीही प्रश्न हाताळण्यात प्रशासनाबरोबरच पदाधिकाऱ्यांना देखील अपयश आले आहे.

कचराकोंडीचा प्रश्न १६ फेब्रुवारीपासून निर्माण झाला आहे. इतक्या दिवसात महापालिकेला, महापालिकेतील सत्ताधारी व विरोधकांना कचराकोंडीवर तोडगा काढता आला नाही. संनियंत्रण समितीने निवडलेल्या जागांवर देखील कचरा नेऊन त्यावर प्रक्रिया करण्याचे काम अद्याप सुरू करण्यात आले नाही. मे महिन्याच्या अखेरीस पावसाची शक्यता असते. सात जूनपासून पावसाळा सुरू होतो. त्यामुळे कचऱ्याचा प्रश्न शास्त्रशुद्ध पद्धतीने सोडवण्यासाठी महापालिकेकडे २६ दिवसांचा अवधी आहे. परंतु ज्या पध्दतीने काम सुरू आहे त्यावरून पावसाळ्यापूर्वी कचराकोंडीवर ठोस उपययोजना केली जाईल याची शाश्वती नाही. शहरात जागोजागी साचलेल्या कचऱ्यावर पाऊस पडल्यास मोठ्या प्रमाणावर रोगराई, आणीबाणीची स्थिती देखील निर्माण होऊ शकते. हे संपूर्ण चित्र डोळ्यासमोर असताना पालिकेची यंत्रणा व संनियंत्रण समितीकडून प्रभावीपणे काम होताना दिसत नाही. कचराकोंडी फोडण्यात आलेले अपयश लपवण्यासाठी शहागंज, सराफा, सिटीचौक या भागातील रस्त्यांवरील हातगाड्यांचे प्रकरण तापवण्यात आल्याचे व त्यातून अशांतता निर्माण करण्यात आल्याची प्रतिक्रिया व्यक्त होत आहे.

कचराकोंडीबरोबरच गेल्या काही दिवसांपासून शहरात पाण्याचा प्रश्न पेटवला जात आहे. जायकवाडी धरणात मुबलक पाणी असताना व पाणीपुरवठा करण्याची यंत्रणा देखील नेहमीचीच असताना निर्माण झालेला पाण्याचा प्रश्न नागरिकांना कृत्रिम वाटत आहे. पाणीप्रश्नाच्या आडून नागरिकांनी कचऱ्याबद्दलची चर्चा बंद करावी, हा या मागचा डाव असल्याचे बोलले जात आहे. त्याचबरोबर समांतर जलवाहिनीची निकड किती आहे हे देखील नागरिकांच्या मनावर बिंबवण्याचा प्रयत्न असल्याचे बोलले जात आहे. कचऱ्यावरील लक्ष पाणीप्रश्नाकडे वळविण्यात संबंधितांना म्हणावे तसे यश आले नाही, त्यामुळे दंगलीचा मार्ग निवडल्याचे बोलले जात आहे.

\Bनळ जोडणीचा संदर्भ

\Bराजाबाजार, गांधीनगर, मोतीकारंजा या भागात उसळलेल्या दंगलीला अवैध नळ जोडण्यांवरील कारवाईचा संदर्भ जोडला जात आहे. महापालिकेकडे असलेल्या माहितीनुसार अवैध नळ जोडण्यांची संख्या एक लाख ३५ हजार आहे. या सर्व नळजोडण्या शहराच्या विविध भागात असताना महापालिकेच्या यंत्रणेने गांधीनगर - मोतीकारंजा येथूनच अवैध नळ जोडण्यांच्या विरोधात कारवाई का सुरू केली, यासाठी पालिका प्रशासनाला विशिष्ट सूचना होत्या, का असाही सवाल विचारला जात आहे.

\Bओवेसींचे ट्विट; एमआयएम करणार 'मदत'

\Bऔरंगाबादमध्ये झालेल्या दंगलीच्या घटनेनंतर 'एमआयएम' प्रमुख असदुद्दीन ओवेसी यांनी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांना ट्विट करून शहरामध्ये शांतता व सुव्यवस्था भंग करणाऱ्या व्यक्तींविरोधात कारवाई करण्याची मागणी केली आहे. तसेच औरंगाबादमध्ये झालेल्या जाळपोळीच्या घटनेतील नुकसानीची माहिती घेऊन या व्यवसायिकांना 'एमआयएम'च्या वतीने मदत करण्यात येईल. त्यासाठी संबंधित व्यावसायिकांनी जाळपोळ करणाऱ्या गुंडाच्या विरोधात पोलिस ठाण्यात तक्रारी कराव्यात, असे आवाहन ओवेसी यांनी ट्विटद्वारे केले आहे.

\B...हे पोलिसांचे अपयश : खैरे

\Bखासदार चंद्रकांत खैरे म्हणाले, 'शहरात निर्माण झालेल्या अशांततेला पोलिस जबाबदार आहेत. परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यात त्यांना अपयश आले. कचऱ्यासाठी मिटमिटा भागात शे - दीडशे पोलिस अधिकारी व मोठ्या प्रमाणावर पोलिस कर्मचारी तैनात केले होते. गांधीनगर - मोतीकारंजा भागात पोलिस कुमक कमी होती. सकाळी पोलिस आयुक्त दाखल झाले आणि त्यानंतर पोलिस सक्रिय झाले. पोलिस आयुक्तांमुळे परिस्थितीवर नियंत्रण मिळवणे शक्य झाले. दोन गटात दंगल घडविण्याचा सुनियोजित कट आखण्यात आला होता असे एकूण परिस्थिती पाहता लक्षात येते. गांधीनगरात शुक्रवारी पाणी भरण्यावरून वाद झाला. काहींनी पाणी भरणाऱ्या महिलेची छेड काढली, शिवीगाळ केली. त्यामुळे तणाव वाढला, त्या अगोदर तीन - चार दिवसांपूर्वी दोन गटात वाद झाले होते. त्याचे तीव्र पडसाद शुक्रवारी उमटले. आमची भूमिका शहर शांत रहावे.'

\Bकाही जणांचे काम : जलील

\B'एमआयएम'चे आमदार इम्तियाज जलील यांनी एक पत्रक काढले आहे. त्यात म्हटले आहे की, 'शहराची शांतता व सुव्यवस्था बिघडविण्यासाठी काही जण आतुर होते. दंगे करून सर्वसामान्यांना त्रास देणाऱ्या दंगेखोरांविरोधात कडक कारवाई करावी. शहरात दोन समाजात तणाव निर्माण करण्याचा प्रयत्न सुरू असल्याची माहिती पोलिसांना होती. यानंतरही शहरात अशा घटना घडल्या. 'एमआयएम'च्या वतीने ज्या व्यवसायिकांचे नुकसान झाले आहे त्यांना नुकसान भरपाई मिळावी यासाठी परिश्रम घेण्यात येतील. या प्रकरणात ज्या निरपराध मुलांवर कारवाई केली जात आहे. ही कारवाई रद्द करावी. ……शहर अशांत करण्याचा काही जणांकडून वारंवार प्रयत्न केला जात होता. या प्रकरणानंतरही पोलिसांनी कायदा हातात घेणाऱ्यांच्या विरोधात कोणतीही कारवाई केली नाही. औरंगाबाद अशांत व्हावे यासाठीच पूर्णवेळ पोलिस आयुक्त दिला जात नाही.'

औरंगाबाद : जय भगवान महासंघाची राज्यस्तरीय आढावा बैठक रविवारी आयोजित करण्यात आली आहे. सिडको एन तीन येथील हॉटेल सह्याद्री येथे सकाळी अकरा वाजता ही बैठक होईल. भगवान महासंघाचे संस्थापक अध्यक्ष बाळासाहेब सानप अध्यक्षस्थानी असतील. बैठकीस कोअर कमिटीचे सदस्य सर्व जिल्हाध्यक्ष, उपाध्यक्ष, संपर्क प्रमुख, युवा आघाडी जिल्हाध्यक्ष व उपाध्यक्ष यांच्या कामांचा अहवाल आढाव्यातून घेतला जाईल. बैठकीस पदाधिकाऱ्यांनी उपस्थित रहावे, असे आवाहन सचिन डोईफोडे, रामकिसन दहिफळे, बाबाराम मिसाळ, योगेश खाडे आदींनी केले आहे.

औरंगाबाद : भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाच्या (भाकप) कोलम महाअधिवेशनाचा संदेश व डाव्या - लोकशाहीवादी - धर्मनिरपेक्ष पक्ष संघटना - नागरिकांच्या एकजुटीचे आजच्या संदर्भात महत्त्व या विषयावर भाकपचे नवनिर्वाचित राष्ट्रीय सचिव मंडळ सदस्य डॉ. भालचंद्र कानगो यांचे रविवारी व्याख्यान होणार आहे. सायंकाळी पाच वाजता व्ही. डी. देशपांडे हॉल, सिडको एन - सात येथे हे व्याख्यान होईल. कोलम (केरळ) येथे झालेल्या भाकपच्या त्रैवार्षिक महाअधिवेशनात डॉ. कानगो यांची राष्ट्रीय सचिव मंडळात निवड झाली. यानिमित्त त्यांचा यावेळी सत्कार करण्यात येणार आहे, असे प्रा. राम बाहेती, अशफाक सलामी, अभय टाकसाळ, भास्कर लहाने, मधुकर खिल्लारे यांनी कळविले आहे.

औरंगाबाद : जिल्ह्यातील ४२ उपकेंद्रावर महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाची महाराष्ट्र दुय्यम सेवा अराजपत्रित गट-ब ची पूर्व परीक्षा रविवारी सकाळी १० ते १२ या वेळेत होणार आहे. १५ हजार १९२ उमेदवार ही परीक्षा देणार आहेत. ही परीक्षा सर्व नियोजित ४२ उपकेंद्रांवर होत असल्याचे जिल्हा प्रशासनाच्या वतीने सांगण्यात आले आहे. औरंगाबादेतील घडलेल्या अप्रिय घटनेमुळे या परीक्षेवर कोणताही परिणाम होणार नाही. परीक्षेसाठी आवश्यक असलेल्या सर्व सुविधा केंद्रांवर उपलब्ध असून पोलिस बंदोबस्तही चोख ठेवण्यात आला आहे.

विजय देऊळगावकर, औरंगाबाद

शहरात शुक्रवारी मध्यरात्री उसळलेल्या दंगलीमध्ये दगडफेकीचा थरार शनिवारी सकाळी सातपर्यंत म्हणजे तब्बल सात तास सुरू होता. नवाबपुरा भागात दोन्ही गट समोरासमोर आल्याने युद्धजन्य परिस्थिती निर्माण झाली. गांधी पुतळा, चेलिपुरा, चमन, शहागंज येथे देखील वाहनांना व घरांना समाजकंटकांनी लक्ष्य केले.

मोतीकारंजा भागात एका गॅरेजवर किरकोळ कारणावरून गांधीनगर व मोतीकारंजा येथील तरुणांच्या गटात वाद झाला. दोन्ही गटाचा जमाव समोरासमोर आल्याने तणाव वाढला. यावेळी पोलिसांना दगडफेकीत लक्ष्य करण्यात आले. काही वेळातच हे लोण शहागंज, नवाबपुरा, चेलिपुरा, चमन, गांधी पुतळा आदी भागात पोहचले. पोलिसांना ही माहिती मिळाल्यानंतर मोठ्या फौजफाट्यासहीत पोलिसांनी त्या ठिकाणी धाव घेतली. दोन्ही गटांना एकमेकापासून दूर ठेवण्याचे प्रयत्न केले. मात्र दोन्ही गटाच्या समाजकंटकाकडून जोरदार दगडफेक सुरू होती. गांधी पुतळा व चेलिपुरा येथील परिस्थिती काही वेळात निवळूनही शहागंज व नवाबपुऱ्यात सतत दगडफेक सुरू होती. राजाबाजार भागातील दुकानांना व घरांना लक्ष्य करण्यात आले. पेट्रोल बाँबचा मारा केल्याने एका घराने पेट घेतला. जमाव कोणत्याही परिस्थीतीत शांत होण्याच्या मनस्थितीत नव्हता. पोलिसांकडून अश्रूधुराचा मारा तसेच फायबर बुलेटचा वापर करण्यात आला.

\Bहत्याराचा वापर; पोलिस बघे

\Bदंगलीमध्ये दोघांचा बळी गेला. समाजकंटकांनी शहागंज येथील सागर हॉटेल पेटवून दिले. या ठिकाणी एक घर पेटवून दिले. मुलाने कुटुंबीयांना बाहेर काढले. मात्र कुटुंबातील एका वृद्धाला अर्धांगवायू झालेला असल्यामुळे ते आतमध्येच अडकून पडले. त्यांना बाहेर काढण्यात अपयश आले. यामध्ये होरपळल्याने त्यांचा मृत्यू झाला. तर दुसऱ्या घटनेत नवाबपुरा येथे एका तरुणाला पोलिसांची फायबर बुलेट लागल्याने तो जखमी झाला. त्याला खासगी रुग्णालयात दाखल केले असता त्याला मृत घोषित करण्यात आले. दरम्यान, दंगल सुरू असताना दोन्ही गटाने तलवार, चाकू, हॉकीस्टीक, लाठ्या, काठ्याचा मुक्त वापर केला. पोलिसांसमोर ही मंडळी मुक्तपणे फिरत होती. मात्र, पोलिस बघ्यांच्या भूमिकेत होते.

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

माजी नगराध्यक्ष आणि एकेकाळी शहराच्या राजकारणात प्रभाव असणारे स्व. बजरंगलाल शर्मा यांचे घर समाजकंटकांनी उद्धवस्त केले. रात्री लावलेली आग अग्निशमन दलाने शमविण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, मोठा स्फोट झाल्याने घराचे छत ढासाळले आणि होत्याचे नव्हते झाले.

राजाबाजार भागात संस्थान गणपतीच्या शेजारी असलेले शर्मा यांचे घर सागवानच्या लाकडाने तयार केलेले होते. सध्या इथे स्व. बजरंगलाल शर्मा यांचा मुलगा गोविंद एका मजल्यावर राहतात. तर खाली असलेल्या दोन दुकानांत अत्तर आणि उदबत्ती विक्री करणाऱ्या व्यावसायिकांची दुकाने होती. संस्थान गणपती आणि समोरच असलेल्या दर्गाहमध्ये याच दुकानातून उदबत्ती, धूपचा पुरवठा व्हायचा. शनिवारी रात्री अडीचच्या दरम्यान काही समाज कंटकांनी या उदबत्तीच्या दुकानाला आग लावली. आग वाढल्याने शर्मा कुटुंबायातील पाच सदस्यांना बाहेर काढण्यात आले. सागवानाच्या लाकडाचे घर पेटले. सकाळी अग्निशमन दलाने आग विझवण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, गॅसे सिलेंडर किंवा इतर कुठल्यातरी वस्तूचा स्फोट झाल्याने संपूर्ण वाडा जमीनदोस्त झाला. याता घरातील सर्व सामान जळून खाक झाले.

\Bमंदिरात आश्रय

\Bशर्मा यांचे घर उद्धवस्त झाल्याने कुटुंबियांना राजा बाजार मित्र मंडळ आणि संस्थान गणपतीच्या ट्रस्टने बालाजी मंदिर येथे तात्पुरत्या निवासाची व्यवस्था करून दिली आहे.

………………

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

गांधीनगर, मोतीकारंजा, शहागंज भागात शुक्रवारी उसळलेल्या दंगलीमुळे शहरातील प्रमुख बाजारपेठेत शनिवारी शुकशुकाट होता. दुकाने बंद होती.

शहागंज भागात हातावर पोट असणाऱ्या अनेक व्यावसायिकांची दुकाने लागतात. शनिवारी ही दुकाने लागली नाहीत. गांधीनगर, मोतीकारंजा हा मोंढ्याला लागून असलेला भाग आहे. या दोन्ही भागात शुक्रवारी रात्री दंगल झाल्याचा परिणाम मोंढ्यातील व्यवहारांवर झाला. त्यामुळे मोंढ्यातील बहुतेक दुकाने बंदच होती. शहागंज भागातही मोठ्या प्रमाणावर जाळपोळ झाली होती. त्यामुळे या परिसरात कडकडीत बंद पाळण्यात आला. शहागंज परिसरात लहान मोठ्या सर्वच प्रकारच्या व्यावसायिकांची दुकाने आहेत. त्यातही रस्त्याच्या कडेला बसून फळांची विक्री करणाऱ्या व्यावसायिकांची संख्या देखील या भागात जास्त आहे. निर्माण झालेल्या अशांततेमुळे शहागंज, सराफा भागातील दुकाने दिवसभर उघडली नाहीत. रस्त्याच्या कडेला बसून तात्पुरत्या स्वरूपाची दुकाने थाटणाऱ्यांची मात्र उपासमार झाली. त्यांची दिवसभराची कमाई बुडाली. शहागंज, गांधीनगर, मोतीकारंजामध्ये घडलेल्या घटनेचे पडसाद शहराच्या अन्य भागातही उमटले. अनेक भागातील दुकाने सायंकाळपर्यंत बंद होती. सायंकाळी पाचनंतर दुकाने सुरू झाली, पण रस्त्यावर नागरिकांची वर्दळ फारच कमी होती.

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

शुक्रवारी रात्री दोन गटात झालेल्या वादानंतर दगडफेक, जाळपोळीच्या घटना घडल्या. त्यामध्ये पन्नासपेक्षा अधिक जण जखमी झाले. घाटी रुग्णालयात ४७ जणांना दाखल करण्यात आले होते. तर, खासगी रुग्णालयातही काही जणांनी उपचार घेतला.

गांधीनगर, राजाबाजार, शहागंज, नवाबपुरा भागात शुक्रवारी रात्री दंगल उसलळी. दगडफेक, जाळपोळ करत दोन्ही गट सरसावले. फौजफाटा आल्यानंतर पोलिसांनी परिस्थिती नियंत्रणात आणण्याचा प्रयत्न केला. दगडफेक, पोलिसांच्या कारवाईत अनेकजण जखमी झाले. दगडफेकीमध्ये अनेकांची डोके फुटली. अशा जखमींना तात्काळ रुग्णालयात दाखल करत त्यांच्यावर उपचार करण्यात आले. घाटी रुग्णालयामध्ये ४७ जणांना दाखल करत त्यांच्यावर उपचार करण्यात आले. यापैकी दहा जणांना उपचार करून त्यांना घरी पाठविण्यात आले. तर, इतरांवर उपचार सुरू होते. खासगी रुग्णालयांमध्येही अनेकांवर उपचार करण्यात आले. शहरात झालेला जाळपोळीचा प्रकार अतिशय चिंताजनक आहे. परिस्थिती नियंत्रणात आसली तरी, प्रशासनाने योग्य काळजी घेण्याची गरज आहे. नागरिकांनीही अफवांवर विश्वास न ठेवता शांतता पाळावी असे आवाहन डाव्या, लोकशाहीवादी, आंबेडकरवादी परिवर्तनवादी पक्ष संघटनातर्फे करण्यात आले.

\Bपोलिसांना नाष्टा

\Bदंगलीच्या बंदोबस्तासाठी बाहेरगावाहून पोलिस आले आहेत. या पोलिसांना गुरुद्वारा समितीकडून नाष्टा देण्यात आला. पोलिस ज्या ज्या ठिकाणी बंदोबस्तासाठी आहेत त्यांना तेथे जाऊन नाष्टा देण्यात आला. यावेळी नरेंद्रसिंग जबिंदा, आदेशपालसिंग छाबडा, परविंदर कौशल, राजसिंग कौशल आदींची उपस्थिती होती.

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

'गेल्या काही दिवसांपासून हातगाड्यांच्या नावाखाली शहराचे वातावरण तापविण्याचे प्रकार केले जात होते. शनिवारच्या रात्रीत ते पेटविण्यात आले हे स्पष्ट आहे. यामुळे शहरात झालेल्या दंगलीची चौकशी करण्यासाठी समिती न नेमता थेट दंगली भडकाविणाऱ्यांवर 'एफआयआर' दाखल करा,' अशी मागणी शनिवारी समाजवादी पक्षाचे राज्यप्रमुख आमदार अबू आझमी यांनी केली.

दंगलीच्या घटनेनंतर शनिवारी आझमी यांनी शहराला भेट दिली. शहागंजसह अन्य भागातील जळालेल्या दुकानदारांशी चर्चा केली. भेटीनंतर अबु आजमी यांनी पत्रकार परिषद घेऊन सत्ताधारी पक्षांवर हल्ला बोल केला. ते म्हणाले, 'या प्रकरणात पोलिसांची भूमिका संशयास्पद आहे. टपऱ्यांच्या वादावरून शहराची शांतता भंग करण्याचा प्रयत्न केला जात होता. जर पोलिसांनी आधीच कारवाई केली असती तर ही घटना घडली नसती. शहराची शांतता व सुव्यवस्था बिघडविण्यासाठी तत्काळ अशा समाजकंटकांवर गुन्हे नोंदविण्यात यावेत. प्रत्येक वेळी असे दंगे झाल्यानंतर चौकशीसाठी समिती नेमण्यात येते. अशी समिती नेमून काहीच होत नाही. औरंगाबादच्या प्रकरणात दोषी कोण आहेत? हे स्पष्ट आहे. यामुळे वाद निर्माण करणाऱ्यांवर कारवाई करा,' अशी मागणी त्यांनी केली. यावेळी त्यांच्यासोबत समाजवादी पक्षाचे कार्याध्यक्ष सय्यद मोईन, नदीम राणा, ईसा यासिन, शेख कैसर यांची उपस्थिती होती.

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

दंगलग्रस्त भाग व झालेल्या नुकसानाची शनिवारी पालकमंत्री डॉ. दीपक सावंत, गृह राज्यमंत्री रणजित पाटील यांनी दुपारी अडीचच्या सुमारास पाहणी केली.

चेलिपुरा, संस्थान गणपती, शहागंज, गांधीनगर आदी भागांना त्यांनी भेट दिली. व्यापारी, नागरिकांशी त्यांनी चर्चा करत घटनेची माहिती जाणून घेतली. यावेळी खासदार चंद्रकांत खैरे, आमदार अतुल सावे, महापौर नंदकुमार घोडेले, डॉ. भागवत कराड यांच्यासह पोलिस अधिकारी उपस्थित होते. सिग्मा हॉस्पिटलमध्ये दाखल असलेले सहायक पोलिस आयुक्त गोवर्धन कोळेकर यांच्यासह अन्य जखमी अधिकारी, कर्मचाऱ्यांचीही मंत्र्यांनी भेट घेत पाहणी केली.

कॉँग्रेसने केली पाहणी

कॉँग्रेस आमदार अब्दुल सत्तार, सुभाष झांबड, माजी आमदार डॉ. कल्याण काळे आदी पदाधिकाऱ्यांनीही मोतीकांरजासह अन्य भागाची पाहणी केली. नागरिकांची चर्चा करत त्यांनी घटनेची माहिती जाणून घेतली. दरम्यान, पोलिसांच्या हलगर्जीपणामुळे दोन्ही बाजुचे मोठे नुकसान झाल्याचे आमदार सत्तार यांनी सांगितले.

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

दोन गटात झालेल्या वादानंतर शहरात शुक्रवारी रात्री राजाबाजारमध्ये भीतीचे वातावरण होते. त्यात राजाबाजारमधील रफिक अहमद यांच्या कुटुंबातील सदस्यांना संचेती कुटुंबांनी सुखरूप पाहुण्यांकडे पोहचण्यास मदत केली.

शहरात रात्री उशिराने हा वाद सुरू झाला आणि गांधीनगर, राजाबाजार, शहागंज, नवाबपुरा भागात दगडफेक, जाळपोळीचे प्रकार घडले. रात्री उशिराने झालेल्या या गोंधळानंतर परिसरातील रहिवाशांमध्ये भीतीचे वातावरण होते. तर, शहरातही त्याचे परिणाम दिसले. रात्री एक ते सकाळपर्यंत हा वाद सुरू होता. त्याचा फटका अनेक कुटुंबांना सोसावा लागला. त्यात सकाळी पोलिसांचा मोठा फौजफाटा आणि परिस्थिती नियंत्रणात आली. यावेळी राजाबाजार परिसरातील रफिक अहमद यांच्या कुटुंबांना पाहुण्यांकडे जायचे होते. त्यांच्या बाजूला राहणाऱ्या संचेती कुटुंबाने पोलिसांना बोलावत त्यांना पाहुण्यांकडे पोहचवण्यास मदत केली.

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

शहरात निर्माण झालेली कचराकोंडी आणि पाण्याच्या प्रश्नावरून लक्ष्य हटविण्यासाठी सर्व राजकीय पक्षांनी मिळून दंगलीचे अस्त्र उपसल्याची चर्चा शनिवारी दिवसभर शहरात होती. हे दोन्हीही प्रश्न हाताळण्यात प्रशासनाबरोबरच पदाधिकाऱ्यांना देखील अपयश आले आहे.

कचराकोंडीचा प्रश्न १६ फेब्रुवारीपासून निर्माण झाला आहे. इतक्या दिवसात महापालिकेला, महापालिकेतील सत्ताधारी व विरोधकांना कचराकोंडीवर तोडगा काढता आला नाही. संनियंत्रण समितीने निवडलेल्या जागांवर देखील कचरा नेऊन त्यावर प्रक्रिया करण्याचे काम अद्याप सुरू करण्यात आले नाही. मे महिन्याच्या अखेरीस पावसाची शक्यता असते. सात जूनपासून पावसाळा सुरू होतो. त्यामुळे कचऱ्याचा प्रश्न शास्त्रशुद्ध पद्धतीने सोडवण्यासाठी महापालिकेकडे २६ दिवसांचा अवधी आहे. परंतु ज्या पध्दतीने काम सुरू आहे त्यावरून पावसाळ्यापूर्वी कचराकोंडीवर ठोस उपययोजना केली जाईल याची शाश्वती नाही. शहरात जागोजागी साचलेल्या कचऱ्यावर पाऊस पडल्यास मोठ्या प्रमाणावर रोगराई, आणीबाणीची स्थिती देखील निर्माण होऊ शकते. हे संपूर्ण चित्र डोळ्यासमोर असताना पालिकेची यंत्रणा व संनियंत्रण समितीकडून प्रभावीपणे काम होताना दिसत नाही. कचराकोंडी फोडण्यात आलेले अपयश लपवण्यासाठी शहागंज, सराफा, सिटीचौक या भागातील रस्त्यांवरील हातगाड्यांचे प्रकरण तापवण्यात आल्याचे व त्यातून अशांतता निर्माण करण्यात आल्याची प्रतिक्रिया व्यक्त होत आहे.

कचराकोंडीबरोबरच गेल्या काही दिवसांपासून शहरात पाण्याचा प्रश्न पेटवला जात आहे. जायकवाडी धरणात मुबलक पाणी असताना व पाणीपुरवठा करण्याची यंत्रणा देखील नेहमीचीच असताना निर्माण झालेला पाण्याचा प्रश्न नागरिकांना कृत्रिम वाटत आहे. पाणीप्रश्नाच्या आडून नागरिकांनी कचऱ्याबद्दलची चर्चा बंद करावी, हा या मागचा डाव असल्याचे बोलले जात आहे. त्याचबरोबर समांतर जलवाहिनीची निकड किती आहे हे देखील नागरिकांच्या मनावर बिंबवण्याचा प्रयत्न असल्याचे बोलले जात आहे. कचऱ्यावरील लक्ष पाणीप्रश्नाकडे वळविण्यात संबंधितांना म्हणावे तसे यश आले नाही, त्यामुळे दंगलीचा मार्ग निवडल्याचे बोलले जात आहे.

\Bनळ जोडणीचा संदर्भ

\Bराजाबाजार, गांधीनगर, मोतीकारंजा या भागात उसळलेल्या दंगलीला अवैध नळ जोडण्यांवरील कारवाईचा संदर्भ जोडला जात आहे. महापालिकेकडे असलेल्या माहितीनुसार अवैध नळ जोडण्यांची संख्या एक लाख ३५ हजार आहे. या सर्व नळजोडण्या शहराच्या विविध भागात असताना महापालिकेच्या यंत्रणेने गांधीनगर - मोतीकारंजा येथूनच अवैध नळ जोडण्यांच्या विरोधात कारवाई का सुरू केली, यासाठी पालिका प्रशासनाला विशिष्ट सूचना होत्या, का असाही सवाल विचारला जात आहे.

आवेसींचे ट्विट एमआयएम करणार 'मदत'

औरंगाबाद शहरात शनिवारी जाळपोळची घटना झाल्यानंतर एमआयएमचे प्रमुख असदुद्दीन ओवेसी यांनी ट्विट महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री यांना ट्विट करून औरंगाबाद शहरामध्ये शांतता व सुव्यवस्था भंग करणाऱ्या व्यक्तीच्या विरोधात कारवाई करण्याची मागणी केली. तसेच शहरात जाळपोळीच्या घटनेत झालेलया विविध नुकसानीची माहिती घेऊन या व्यवसायीकांना एमआयएमच्या वतीने मदत करण्याचे आवाहनही त्यांनी केले. तसेच संबंधीत व्यवसायीकांनी पोलिस ठाण्यात अशा गुंडाच्या विरोधात तक्रार नोंदविण्याचेही आवाहन ट्विटद्वारे केले आहे.

\B...हे पोलिसांचे अपयश : खैरे

\Bखासदार चंद्रकांत खैरे म्हणाले, 'शहरात निर्माण झालेल्या अशांततेला पोलिस जबाबदार आहेत. परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यात त्यांना अपयश आले. कचऱ्यासाठी मिटमिटा भागात शे - दीडशे पोलिस अधिकारी व मोठ्या प्रमाणावर पोलिस कर्मचारी तैनात केले होते. गांधीनगर - मोतीकारंजा भागात पोलिस कुमक कमी होती. सकाळी पोलिस आयुक्त दाखल झाले आणि त्यानंतर पोलिस सक्रिय झाले. पोलिस आयुक्तांमुळे परिस्थितीवर नियंत्रण मिळवणे शक्य झाले. दोन गटात दंगल घडविण्याचा सुनियोजित कट आखण्यात आला होता असे एकूण परिस्थिती पाहता लक्षात येते. गांधीनगरात शुक्रवारी पाणी भरण्यावरून वाद झाला. काहींनी पाणी भरणाऱ्या महिलेची छेड काढली, शिवीगाळ केली. त्यामुळे तणाव वाढला, त्या अगोदर तीन - चार दिवसांपूर्वी दोन गटात वाद झाले होते. त्याचे तीव्र पडसाद शुक्रवारी उमटले. आमची भूमिका शहर शांत रहावे.'

\Bकाही जणांचे काम : जलील

\B'एमआयएम'चे आमदार इम्तियाज जलील यांनी एक पत्रक काढले आहे. त्यात म्हटले आहे की, 'शहराची शांतता व सुव्यवस्था बिघडविण्यासाठी काही जण आतुर होते. दंगे करून सर्वसामान्यांना त्रास देणाऱ्या दंगेखोरांविरोधात कडक कारवाई करावी. शहरात दोन समाजात तणाव निर्माण करण्याचा प्रयत्न सुरू असल्याची माहिती पोलिसांना होती. यानंतरही शहरात अशा घटना घडल्या. 'एमआयएम'च्या वतीने ज्या व्यवसायिकांचे नुकसान झाले आहे त्यांना नुकसान भरपाई मिळावी यासाठी परिश्रम घेण्यात येतील. या प्रकरणात ज्या निरपराध मुलांवर कारवाई केली जात आहे. ही कारवाई रद्द करावी. ……शहर अशांत करण्याचा काही जणांकडून वारंवार प्रयत्न केला जात होता. या प्रकरणानंतरही पोलिसांनी कायदा हातात घेणाऱ्यांच्या विरोधात कोणतीही कारवाई केली नाही. औरंगाबाद अशांत व्हावे यासाठीच पूर्णवेळ पोलिस आयुक्त दिला जात नाही.'

अब्दुल वाजेद, औरंगाबाद

शुक्रवारी रात्री आणि शनिवारी सकाळपर्यंत शहरात झालेली जाळपोळ, तोडफोडीमध्ये कोट्यवधींचे नुकसान झाले. अनेक छोटे, मोठे व्यापारी आणि सामान्य नागरिक अक्षरश: रस्त्यावर आले.

नेहमी ग्राहकांनी गजबजणारा शहागंज भाग शनिवारी सकाळी स्मशानवत शांत होता. गांधीभवनसमोर दररोज कामासाठी उभे असणारे मजूर नव्हते. हातगाड्या बंद होत्या. आगीत जळून खाक झालेले सामान काढण्यात दुकानदार व्यस्त होते. कॅनरा बँकेच्या खाली असलेल्या दुकानाची आग विझविण्याचे प्रयत्न दुपारी बारापासून सूरू होते. आगीत पूर्ण दुकान जळून खाक झाल्यानंतर या ठिकाणी राजेंद्र सिंग जबिंदा, आदेशपाल सिंग छाबडा यांनी भेट दिली. याशिवाय चमनच्या बाजूला असलेली आठ ते दहा दुकाने जळाली. याशिवाय संस्थान गणपतीच्या बाजूला असलेल्या दोन दुकानांना आग लावण्यात आली होती. ही आग विझविण्यासाठी अग्निशमन दलालाही बरीच मेहनत घ्यावी लागली. या आगीत लाखोंचे सामान जळून खाक झाले. या जाळपोळीत घटनेत अंदाजे साठ दुकाने आणि शंभरच्या जवळपास दुचाकी, चारचाकीसह हातगाड्या जळून खाक झाल्या. शनिवारी मध्यरात्री दोन गटांत वाद सुरू होताच, काही वेळेनंतर आगीच्या घटना वारंवार वाढत होत्या. अग्निशमन दलाला फोन सुरू झाले होते. महापौरसह शहरातील अनेक नागरिकांनी शहागंज, नवाबपुरा, मोतीकारंजा या भागातून कॉल सुरू केले होते. या ठिकाणी अग्निशमन दलाचे बंब पाठविण्यात आले होते. रात्री ११ वाजेपासून ते शनिवारी सकाळी साडेदहापर्यंत अग्निशमन दलाचे अधिकारी आग नियंत्रण आणण्यास प्रयत्न करीत होते. अग्निशमन दलाच्या गाड्या कमी पडत असल्याचे पाहून बजाज कंपनीतून अग्निशमन दलाची गाडीही आग विझविण्यासाठी पाठविण्यात आली. आग विझविण्यासाठी १२ बंबासह ३० पेक्षा अधिक टँकरचा वापर करावा लागला.

…………

\Bअख्खे दुकान जळाले

\Bदंगलीत होरपळलेले शेख इरफान म्हणाले, 'कॅनरा बँकेच्या खाली माझे दुकान आहे. दोन वर्षांपूर्वी रस्त्यावर फळे विकून भाड्याचे दुकान घेतले. रमजान सण असल्याने व्याजाने दोन लाख रुपये घेऊन गुजरातहून केसर, हापूस आंब्यासह सफरचंदाची खरेदी केली. गुजरातहून येणारा माल कधीही पहाटे एक किंवा दोन वाजेच्या दरम्यान येत असतो. मात्र हा माल रात्री आठच्या दरम्यान आला होता. हा माल दुकानात जमवून ठेवला होता. लावलेल्या आगीत या फळांसह दुकानात लावलेले सीसीटीव्ही कॅमेरे, एलसीडी, पासबूक जळून खाक झाले.'

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

ग्रामीण भागातील सर्व कुटुंबांकडै शौचालय बांधण्यांसाठीची राज्य शासनाने दिलेल्या मुदतीपूर्वीच मराठवाड्यात शंभर टक्के काम पूर्ण झाल्याचा दावा प्रशासन करत आहे. कागदावर हा दावा खरा दिसत असला, तरी प्रत्यक्षात हागणादारीमुक्त केलेल्या सर्व सहा हजार ६१८ ग्रामपंचायतींपैकी केवळ तीन हजार ०२२ (४५.६६ टक्के) ग्रामपंचायतीच केंद्राकडून पडताळणी करण्यात आली आहे. पडताळणी केलेल्या ग्रामपंचायतीमध्ये बीड, लातूर आणि उस्मानाबाद जिल्ह्यांत निम्म्यापेक्षा अधिक काम झाले आहे. औरंगाबाद आणि जालना जिल्ह्यांत अनुक्रमे ३२ व ३४ टक्के काम झाले आहे.

मराठवाड्यातील सर्व सहा हजार ६१८ ग्रामपंचायती या हागणदारीमुक्त झाल्याचा दावा प्रशासनाकडून करण्यात आली, मात्र यातील पडताळणी झालेल्या ग्रामपंचायती केवळ तीन हजार २२ आहेत. हागणदारीमुक्त झालेल्या ग्रामपंचायतीची संपूर्ण माहिती शासनस्तरावर दिल्यानंतर केंद्रशासनाकडून एका संस्थेच्या माध्यमातून संबंधित ग्रामपंचायतीची पडताळणी करण्यात येते. त्यानंतर या ग्रामपंचायतीस प्रमाणपत्र दिले जाते, मात्र आतापर्यंत हागणदारीमुक्त झालेल्या सहा हजार ६१८ ग्रामपंचयतींपैकी केवळ तीन हजार २२ ग्रामपंचायतींचीच (४५.६६ टक्के) पडताळणी करण्यात आल्याने मराठवाड्यातील हागणदारीमुक्ती केवळ कागदावरच असल्याचे चित्र आहे. केंद्र शासनाकडून तपासणीसाठी संस्था निश्चित झाल्यानंतर या ग्रामपंचायतींची पडताळणी होणार असून, त्यानंतर या ग्रामपंचायतीला प्रमाणपत्र देण्यात येईल.

\Bपडताळणी केलेल्या ग्रामपंचायतींची स्थिती\B

जिल्हा...............ग्रामपंचायती..........पडताळणी.......टक्केवारी

औरंगाबाद.........८५५......................२७७.............३२.४०

बीड.................१०१९...................६२०..............६०.८४

हिंगोली.............५६३.....................२२४..............३९.७९

जालना.............७७४.....................२६५..............३४.२४

लातूर...............७८२.....................४२२..............५३.९६

नांदेड...............१३०४...................५८३..............४४.७१

उस्मानाबाद.......६१९......................३४४.............५५.५७

परभणी.............७०२......................२८७.............४०.८८

एकूण...............६६१९....................३०२२...........४५.६६

३१ मार्च २०१८पर्यंत ग्रामीण भागातील सर्व कुटुंबांकडे शौचालय बांधण्याचे राज्य शासनाचे उद्दिष्ट मराठवाड्यातील प्रशासनाने वेळेपूर्वीच पूर्ण केले. २०१२च्या बेसलाइन सर्व्हेनुसार मराठवाड्यातील २३ लाख कुटुंबांकडे आता शौचालये बांधली असल्याची नोंद प्रशासनाकडे आहे, मात्र गावातील हागणदारीचा प्रश्न अद्याप कायम आहे. येत्या काही दिवसांमध्ये केंद्र शासनाने निवडलेल्या संस्थेने तपासणी केल्यानंतर मराठवाड्यातील हागणदारीचे चित्र स्पष्ट होणार आहे.

वैजापूर : नगिना पिंपळगाव येथील रहिवासी जिजामाता देवराव सावंत (वय ८०) यांचे नुकतेच वृद्धपकाळाने निधन झाले. त्यांच्या मागे दोन मुले, दोन मुली असा परिवार आहे. शिवसेना विभाग प्रमुख रमेश सावंत यांच्या त्या काकू होत.

म. टा. प्रतिनिधी, पैठण

धरणग्रस्तांचे विविध प्रलंबित प्रश्न निकाली काढावेत, या मागणीसाठी तालुक्यातील धरणग्रस्त शेतकरी सोमवारपासून विभागीय आयुक्त कार्यालयासमोर उपोषण करणार असल्याची माहिती धरणग्रस्त कृती समितीच्या वतीने देण्यात आली.

कृती समितीने विभागीय आयुक्तांना निवेदन दिले आहे. बनानट धरणग्रस्तांची चौकशी करावी, पुनर्वसनासाठी राखीव सर्वे क्रमांक सहा व सातमधील अतिक्रमण हटविण्यात यावे, पुनर्वसनासाठी राखीव असलेली शासनाची जमीन परस्पर विकणाऱ्याच्या विरोधात कारवाई करावी, बोगस धरणग्रस्तांवर कार्यवाही करावी, अण्णासाहेब दाभाडे यांनी भूमीअभिलेख कार्यालयतील निमतानदार सलीम सय्यद यांच्याशी संगनमत करून सर्वे क्रमांक १३६ मधील पुनर्वसनाची जमीन परस्पर मोजून देऊन शासनाची फसवणूक केली असून शासनाचे आर्थिक नुकसान केले आहे. त्यांना निलंबित करण्यात यावे, अशा एकूण ६२ मागण्यांचे निवेदन धरणग्रस्त कृती समितीच्या वतीने विभागीय आयुक्तांना देण्यात आहे. या मागण्या मंजूर करण्यासाठी त्वरित संबंधित विभागाची बैठक बोलावण्याची मागणी या निवेदनात करण्यात आली आहे. यासाठी १४ मेपासून आम्ही विभागीय आयुक्त कार्यालयासमोर उपोषण करणार असल्याची माहिती धरणग्रस्त कृती समितीचे अध्यक्ष काकासाहेब भुकेले यांनी दिली आहे.