म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद
'स्वत:तील क्षमता, कमतरता ओळखत, अडथळ्यांवर मात करत संधी निर्माण करणे हीच यशाची गुरुकिल्ली आहे. इमारत कोणतीही असू द्या, पाया भक्कम असेल तर शर्यतीतील टप्पे सहज पार करता येतात,' अशा शब्दांत आपल्या यशाचा आलेख मांडत उद्योजक प्रशांत देशपांडे व सुनील किर्दक यांनी बुधवारी 'मटा संवाद' कार्यक्रमात विद्यार्थ्यांमध्ये नवचेतना निर्माण केली.
विवेकांनद कॉलेजच्या सभागृहात झालेल्या कार्यक्रमात व्यासपीठावर एक्स्पर्ट ग्लोबलचे सीईओ प्रशांत देशपांडे, टूल टेकचे एम.डी. सुनील किर्दक, प्राचार्य डॉ. श्याम शिरसाठ, प्राचार्य डॉ. अशोक गायकवाड, महाराष्ट्र टाइम्सचे वरिष्ठ सहायक संपादक प्रमोद माने यांची प्रमुख उपस्थिती होती. विद्यार्थ्यांसमोर प्रवास उलगडताना किर्दक म्हणाले, 'आपल्या घरातील कोणी उद्योग क्षेत्रात नाही. अतिशय सामान्य कुटुंबातील मी. वडील प्राध्यापक, तर आई शेती करत होती. मोठ्या मेहनतीने त्यांनी आम्हा भावंडाना शिकवले. आई-वडिलांची निष्ठा, शिक्षणावरचे प्रेम पाहिले. अशा असंख्य वातावरणातून विश्वास निर्माण झाला की, आपण काहीतरी करू शकतो. मेकॅनिकलचे शिक्षण पूर्ण करत सुरुवातीला नोकरी केली. त्यावेळी इतरांना पाहताना, त्यांना येणारे अनुभव पाहत गेलो. तेव्हा लक्षात आले की, ते या क्षेत्राला आपलंसं मानत नसल्याने त्यांच्यासमोर अडचणी आहेत. अशावेळी क्षेत्राला आपलंसं मानलं आणि पुढे चालत राहिलो. अनुभवातून उद्योग उभारण्याचा निर्णय घेतला. अनेक अडचणी आल्या. मात्र, येणाऱ्या आव्हानांना तोंड देत पुढे जायचा निश्चय केला. पुढे पुढे जात राहिलो. उद्योग क्षेत्रात लाखो, करोडो संधी आहेत. मात्र, आपल्याला माहिती नसते आपण त्या रस्त्यावरून न जाता केवळ चर्चा करत राहतो. त्यापेक्षा कृती करण्यावर आपला भर असायला हवा. मानसाची यशस्विता ही उलाढालीवर, नफ्यावर नसते ती स्वत:वरील विश्वास, ग्राहकांचा विकास यावर अवलंबून असते. उद्योजक होण्यासाठी पहिला प्रवास आपणच करायचा असतो. उद्योग उभारणीसाठी आपल्याला कोणी मदत करेल, सरकारी यंत्रणा मदत करेल हे मनातून काढून टाका. स्वत:वर विश्वास असणे महत्वाचे. वर्तमानात जगात स्वत:ला सिद्ध करता आले पाहिजे. त्यासाठी स्वत:मध्ये विश्वास, ताकद, मेहनत आणि त्याला आवश्यक क्षमता विकसित करता यायला हव्यात. विद्यार्थीदशेत बेस निर्माण करा. आपल्याला हे करायचे असे निश्चित करा आणि त्या दृष्टकोनातून पावले टाका. स्वत:ला विकसित, विस्तारीत करत स्किल निर्माण करत रहा. उद्योगात स्पर्धेपेक्षा स्वत:ला घडवित पुढे जाता आले पाहिजे. विश्वासहर्ता निर्माण करता आली पाहिजे. अशी टप्प्या टप्प्याची शर्यत पुढे पुढे चालत रहा यश तुमचेच असेल.'
विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करताना प्रशांत देशपांडे म्हणाले, 'आपल्याकडील अनेक विद्यार्थ्यांमध्ये इंग्रजी भाषेची भीती, आपल्याला जमेल का असे अनेक न्यूनगंड असतात. ते आधी घालवले पाहिजेत. आपल्या प्रत्येकात प्रचंड क्षमता असते. ती ओळखत न्यूनगंड दूर करता आला पाहिजे. उद्योग उभारताना, चालविताना अनंत अडचणी येतात. मात्र, त्या अडचणींवर मात करत पुढे जाता आले पाहिजे. अथक प्रयत्न करत राहणे गरजेचे आहे. त्यातून यश मिळविणे, यशाची एक-एक पायरी चढत राहणे गरजेचे असते. त्यातूनच आपण पुढे जात राहतो. सुरुवातीला कंपनीत नोकरी करताना आपण स्वत: काहीतरी करायचे हे ध्येय निश्चित केले. त्यातून औरंगाबादेत 'आयटी' कंपनी सुरू केली. सुरुवातीला अनेक अडचणी आल्या. मात्र, मेहनतीच्या बळावर आलेल्या अडचणींवर मात करत पुढे चालत राहिलो. आज जर्मन, युरोपातील अनेक कंपन्यांना अद्ययावत तंत्रज्ञान औरंगाबादमधल्या तंत्रज्ञानाकडून पुरवतो. ही आमच्यासाठी, विभागासाठी अभिमानाची गोष्ट आहे. उद्योगामध्ये आवश्यक असते ती ग्राहकाची विश्वाहर्ता. त्यासाठी स्वत:वर विश्वास असायला हवा. मी, मला पाहिजे ते यश प्राप्त करेल हा आत्मविश्वास असेल तर रिझर्ल्ट ओरिएंटेड काम करू अन् त्यातून पुढचा प्रवास सुखकर होतो. कौशल्य, ज्ञानाच्या बळावर जगात कोठेही आपल्याला संधीची कमी नाही हे विद्यार्थ्यांनी लक्षात घ्यावे. त्यामुळे स्वत:वर विश्वास निर्माण करत मार्गक्रमण करा. प्रत्येकात क्षमता असते. तिला ओळखता आणि वाव देता आले पाहिजे. करिअरमध्ये यशस्वी होणारच ही खूणगाठ बांधा. तुम्ही जे ठरवाल ते आयुष्यात घडेल. ठरविणे आणि त्याच्यावर मेहनत घेणे आपल्या हाती असते. जे कराल ते जीव ओतून काम करा. मदतीला अनेकजण असतात फक्त स्वत:बाबतचा आत्मविश्वास आणि तसे मार्गक्रमण करा यश निश्चित मिळेल,' असे आवाहन देशपांडे यांनी केले.
अतिशय कठिण परिस्थितीतून मार्ग काढत यशस्वी ठरलेल्या उद्योजकांचा प्रवास त्यांच्या शब्दात ऐकणे हा आमच्यासाठी वेगळा अनुभव ठरला. उद्योग उभारण्यापासून ते प्रत्येक टप्प्यावरील त्यांचे अनुभव खडतर होते. प्रेरणा देणारा त्यांचा प्रवास आमच्यासाठी मार्गदर्शक ठरेल.
- अजिंक्य दुबे
केवळ पदवी घेऊन बाहेर पडून नोकरीच्या शोधात फिरण्यापेक्षा स्वत: उद्योजक होऊन इतरांना प्रेरणादायी व्हावे. असा या उद्योजकांचा प्रवास विद्यार्थ्यांना उद्योजक म्हणून घडविण्यासाठी उपयुक्त ठरेल. व्यक्ती म्हणून सांघिक पातळीवर काम करतानाचे अनुभवही मोलाचे होते.
- मयुरी राठाड
प्रत्येकाने ध्येय निश्चित करत त्या दृष्टिकोनातून कृतीयुक्त, रचनात्मक काम करण्याची गरज आहे. उद्योग उभारताना, चालविताना येणाऱ्या अडचणी. त्यात जागतिक स्पर्धेत आपले स्थान आणि संधी याबाबत उत्कृष्ट मार्गदर्शन ऐकायला मिळाले. याबाबत 'मटा'चे आभार.
- ऋतुजा राठोड
उद्योजकांच्या प्रेरणादायी प्रवासाचे अनुभव थक्क करणारे आहेत. त्यासह काहीतरी नव्याने करण्याची प्रेरणा दोघा व्यक्त्यांच्या भाषणातून मिळाली. उद्योग उभारणीसाठी काय तयारी असावी, ध्येय कसे असावेत, अडचणी यासह विद्यार्थी दशेपासून कशी तयारी करावी हे कळले.
- माहेश्वरी सदावर्ते
उद्योग उभारणी असेल किंवा उद्योजकांबाबत विद्यार्थ्यांच्या मनात अनेक प्रश्न असतात. त्या प्रश्नांची उकल तर झालीच त्यासह दोघांचा उद्योजक म्हणूनचा प्रवास बोलका आहे. अतिशय सोप्या शब्दात त्यांनी केलेली मांडणी, प्रेझेंटेशनही माहितीपूर्ण होते. त्यातून बोध मिळाला.
- अश्विनी काळे
विद्यार्थी शिकतानाच करिअरबाबतच्या विविक कल्पना रंगवतो. तशावेळी त्याला योग्य ते मार्गदर्शन मिळाले, तर तो तशा प्रकारे वाटचाल करू शकतो. त्यामुळे अशा उपक्रमांची गरज आहे. 'महाराष्ट्र टाइम्स'ने विद्यार्थी आणि उद्योजक यांचा जो संवाद घडवून आणला त्याबाबत धन्यवाद.
- पूजा कालभिले
मराठवाड्यातील विद्यार्थ्यांनी न्यूनगंड बाळगणे काही कामाचे नाही. येथील विद्यार्थ्यांमध्ये अतिशय क्षमता आहे, अशा शब्दात त्यांनी विद्यार्थ्यांना केलेले मार्गदर्शन हे एक नवी उर्जा, प्रेरणा देणारे ठरले. विद्यापीठ, शिक्षणाबाबतही त्यांची मते अतिशय स्पष्ट आहेत.
- अश्विनी जाधव
'महाराष्ट्र टाइम्स'ने संवादाच्या माध्यमातून विद्यार्थी, उद्योगांची थेट भेट घडवली. उद्योजक म्हणून घडताना त्यांचा प्रवास हाच प्रेरणादायक आहे. त्यातून आमच्यासारखे विद्यार्थी एक नवी उर्जा घेऊन त्या दिशेने पाऊल टाकतील, हे निश्चित आहे.
- प्रवीण वैद्य
