म. टा. प्रतिनिधी, बीड
देशभरात गाजलेल्या स्त्री भ्रूण हत्याप्रकरणी बीड येथील जिल्हा न्यायालयाने डॉ. सुदाम मुंडे, त्याची पत्नी डॉ. सरवस्ती मुंडे, मृत विजयमाला पटेकर यांचा पती महादेव पटेकर यांना दोषी ठरवत दहा वर्षे सक्तमजुरी व पन्नास हजार रुपये दंडाची शिक्षा शुक्रवारी ठोठावली. या प्रकरणी एकूण १७ आरोपी होते. त्यातील चारजण मृत झाले असून, उर्वरित दहा आरोपींची सबळ पुराव्याअभावी निर्दोष मुक्तता झाली.
धारूर तालुक्यातील विजयमाला पटेकर या महिलेचा १८ मे २०१२ रोजी गर्भपात करीत असताना मृत्यू झाला होता. या प्रकरणी परळी येथील डॉ. सुदाम मुंडे व त्याची पत्नी डॉ. सरस्वती मुंडेसह १७ आरोपींविरोधात बीड येथील जिल्हा न्यायालयात सुनावणी सुरू होती. शुक्रवारी न्यायालयाने या प्रकरणी निकाल दिला. आज झालेल्या सुनावणीत डॉ. मुंडे दाम्पत्याने आमचे वय खूप झाले आहे. आम्ही सतत आजारी आहोत. ज्येष्ठ नागरिक असल्याने न्यायालयाने निकाल देताना दया दाखवावी व शिक्षा कमी करावी असा युक्तिवाद केला. मात्र, सरकारी पक्षाने चार लहान मुलींना यांच्या कृतीने अनाथ केले. त्यांचे मातृछत्र हिरावून घेतले. जेष्ठ नागरिक नावाखाली हे दया मागत असतील तर ते असे चुकीचे कृत्य करू शकत नाहीत. गर्भपात करण्याची परवानगी नसताना डॉ. मुंडे यांने दवाखान्यात दहा बेडची परवानगी असताना ६० रूम आणि १२० बेड सुरू ठेवले. परवानगी नसताना 'एमटीपी' कायद्यानुसार गर्भपात करण्याची परवानगी नसताना गर्भपात केल्याने जास्त शिक्षा करण्याची मागणी केली. या प्रकरणी महत्वाची साक्ष शवविच्छेदन करणारे डॉक्टर, पोलिस निरीक्षक गाडेकर, उपविभागीय पोलिस अधिकारी स्वाती भोर जिल्हा शल्य चिकित्सक डॉक्टर गौरी राठोड तसेच जळगाव येथील वैद्यकीय अधिकारी, शासकीय पंच यांच्या साक्षी गुन्हा शाबूत करण्यास महत्वाच्या ठरल्या.
\Bपटेकर फरार
\Bस्त्रीभ्रूण हत्याप्रकरणी डॉ. मुंडे दाम्पत्य, महादेव पटेकर यांना न्यायाल्याने भारतीय दंड विधानाच्या ३१२, ३१३, ३१४, ३१५ तसेच ३१८ एमटीपी अॅक्ट ३, ५ कलम नुसार या तिघांना दोषी ठरवत दहा वर्षे शिक्षा व पन्नास हजार रुपये दंडासह एकूण साडेचार लाखांचा दंड ठोठावला. ही रक्कम मृत विजयमाला पटेकर यांच्या चार अनाथ मुलींच्या नावे राष्ट्रीयकृत बँकेत ठेवण्याचे आदेश दिले. विशेष म्हणजे महिलेचा पती महादेव पटेकर हा फरार आहे.
\Bनातेवाईक झाले फितूर
\Bस्त्री भ्रूण हत्या प्रकरणात तीन मुख्य आरोपींना शिक्षा झाल्याने मृत विजयमाला पटेकर यांना खऱ्या अर्थाने न्याय मिळाला आहे, अशी भावना सरकारी वकील मिलिंद वाघिरकर यांनी व्यक्त केली. याप्रकरणी मृत विजयमाला पटेकर हिचे नातेवाईक फितूर झाले. अंगणवाडी कार्यकर्ती व नातलग मंगल शिंदे हिने माझी भावजय विजयमाला ही गर्भवती होती हे आपणास माहीत नाही. आदल्या दिवशी बाथरूममध्ये पडल्याने गर्भपात झाला असा जवाब दिला.
\B'लेक लाडकी'चे स्टिंग
\Bपरळी येथे डॉ. सुदाम मुंडेच्या रुग्णालयात अवैध गर्भपात, गर्भलिंगनिदान, स्त्री भ्रूण हत्या सुरू असल्याची माहिती 'लेक लाडकी' अभियानाच्या प्रमुख डॉ. वर्षा देशपांडे आणि अॅड शैलजा जाधव यांना मिळाली होती. त्यांनी सातारा येथून बनावट रुग्ण आणला होता. प्रेरणा भिल्लारे नावाच्या गर्भवतीला १९ सप्टेंबर २०१० रोजी मुंडेच्या रुग्णालयात पाठवले होते. तेव्हा डॉ. मुंडेने तिची पाचशे रुपयांमध्ये सोनोग्राफी केली. एका चिठ्ठीवर '१ बी' म्हणजेच गर्भात मुलगा असल्याचा उल्लेख केला होता. हे स्टिंग जाहीर झाल्यानंतर देशभर खळबळ उडाली होती.
\Bस्त्री भ्रूण कुत्र्याला टाकायचा\B
डॉ. सुदाम मुंडेने स्त्री भ्रूण नष्ट करण्यासाठी चार कुत्रे पाळल्याचा खळबळजनक प्रकार तपासात समोर आला होता. त्याच्या रुग्णालयात गर्भलिंग चिकित्सा आणि मुलीचा गर्भ पाडण्यासाठी राज्याच्या कानाकोपऱ्यातून रिघ लागत होती. गर्भात स्त्री भ्रूण असल्याचे समजल्यानंतर डॉ. मुंडे रुग्णालयात गर्भपात करायचा. या स्त्री भ्रूणाची विल्हेवाट लावण्यासाठी डॉ. मुंडे याने चार कुत्रे पाळले होते. त्यांना हे अर्भक खायला दिले जायचे. हा प्रकार उघड होताच राज्यभर संतापाची लाट उसळली होती.
डॉ. मुंडेचे स्त्री भ्रूण हत्येचे पहिले प्रकरण आम्हीच उघड केले होते. निकाल लागलेल्या या दुसऱ्या प्रकरणातही आम्ही डॉक्टरला अटक होईपर्यंत रुग्णालयासमोर बोंबमारो आंदोलन केले होते. हे प्रकरणही पैसे देऊन दडपण्याचा प्रयत्न झाला होता. मात्र, आजचा निकाल हा संपूर्ण राज्यसाठी आशादायी आहे. स्त्री भ्रूण हत्येच्या विरोधात बीड जिल्हाच आगामी काळात नेतृत्व करेल. बायका गर्भपात करतात. त्यात नवरा, सासरा, सासू सारेच सहभागी असतात. त्यांनाही या प्रकरणाने धडा मिळाला आहे. डॉक्टरातील गुन्हेगारी प्रवृत्तीला या प्रकाराने आळा बसेल.
- वर्षा देशपांडे, सदस्य, राष्ट्रीय महिला आयोग