श्रेयनगरात दोन कासव जप्त

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

कोर्टाच्या आदेशाने श्रेयनगर भागात इंडियन ओव्हरसीज बँकेच्या खातेदाराची घरजप्ती शुक्रवारी करण्यात आली. यावेळी या पथकाला तसेच पोलिसांना दोन कासव आढळून आले. उस्मानपुरा पोलिसांनी हे कासवही जप्त केले असून पंचनामा करून ते वनविभागाच्या स्वाधीन करण्यात आले आहेत.

श्रेयनगर भागातील शुभम हौसिंग सोसायटी येथील ममता संतोष देव यांचे घर इंडियन ओव्हरसीज बँकेकडे गहाण आहे. हे घर जप्त करण्यासाठी बँकेने कोर्टाचे आदेश तसेच उस्मानपुरा पोलिसांचा बंदोबस्त घेतला होता. शुक्रवारी सकाळी श्रेयनगर भागात मंडळ अधिकारी सतीश देशमुख व पथकाने ही जप्ती मोहीम राबविली. यावेळी बंद घराची पंचासमक्ष जप्ती मोहीम सुरू असताना पाण्याच्या एका टबमध्ये दोन कासव पोलिसांना आढळले. पोलिसांनी हे दोन्ही कासव जप्त केले. वनविभागाला ही माहिती देण्यात आली. कासवांचा जप्ती पंचनामा करून ती वनविभागाच्या स्वाधीन करण्यात आली. दरम्यान, या प्रकरणी कोणताही गुन्हा उस्मानपुरा पोलिस ठाण्यात दाखल करण्यात आला नसून कोणालाही ताब्यात घेण्यात आले नसल्याची माहिती उस्मानपुरा पोलिसांनी दिली.

चित्रपटांनी देशाची एकता टिकवली

दिग्दर्शक सुभाष घई यांचे प्रतिपादन

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

'खरा चित्रकर्मी मानवी भावना समजून पडद्यावर आणून मनोरंजनासोबतच प्रबोधन करतो. संगीत, संस्कृती, देशप्रेमाचा संदेश देत चित्रपट माध्यमाने भारतीयांची एकता टिकवली' असे प्रतिपादन प्रसिद्ध दिग्दर्शक सुभाष घई यांनी केले. तिसऱ्या औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवाचे उद्‍घाटन केल्यानंतर ते बोलत होते.

उद्‍घाटनप्रसंगी व्यासपीठावर महोत्सवाचे अध्यक्ष नंदकिशोर कागलीवाल, दिग्दर्शक जब्बार पटेल, विशेष पोलिस महानिरीक्षक विश्वास नांगरे पाटील, 'प्रोझोन'चे अनिल इरावणे, समीक्षक समर नखाते आणि सीताराम अग्रवाल उपस्थित होते. यावेळी घई म्हणाले, 'मनोरंजन हा गंभीर विषय आहे. मुलांनी कोणतेही करिअर निवडले तरी त्यांना कलेची पुरेशी जाणीव करून द्या. प्रत्येक शहरात आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव आणि कल्चर क्लबची गरज आहे. आंतरराष्ट्रीय जाणिवांसाठी महोत्सवाचा निश्चित उपयोग होईल. चित्रपट पाहताना चित्र, शास्त्रीय संगीत, दृश्य, भावना असे सर्व नाट्य प्रेक्षक अनुभवतो. त्यातून आपल्यात कलात्मक अंश रूजतो. चित्रपटांनीच भारतीयांमध्ये एकोपा टिकवला. चित्रपटात आम्ही आयटम साँग टाकतो किंवा 'चोली के पिछे' गाणेही दाखवतो. कारण चित्रपटगृहात प्रेक्षक आणण्यासाठी ही गाणी असतात, पण प्रेक्षकाने चांगला संदेश घ्यावा हा उद्देश असतोच. कारण आमच्यावर व्ही. शांताराम, राज कपूर, गुरूदत्त यांचे संस्कार आहेत'.

दिग्दर्शक जब्बार पटेल यांनी महोत्सवाची संकल्पना स्पष्ट केली. 'नवीन दिग्दर्शकांना संधी देण्यासाठी महोत्सव पूरक आहेत. चित्रपट जाणीव व्यापक करण्यासाठी त्याचा उपयोग होत आहे', असे पटेल म्हणाले. दरम्यान, या कार्यक्रमाचे प्रास्तविक नंदकिशोर कागलीवाल यांनी केले. श्रद्धा जोशी हिने स्वागतगीत गायले. या कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन नीता पानसरे यांनी केले तर आभार अनिल इरावणे यांनी मानले. महोत्सवाला रसिक मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.

डायरेक्ट एंट्री

महोत्सवात व्यासपीठावर उपस्थित पोलिस महानिरीक्षक विश्वास नांगरे पाटील यांच्याकडे पाहत दिग्दर्शक जब्बार पटेल यांनी शाब्दिक टोलेबाजी केली. 'एवढा देखणा पोलिस अधिकारी सुभाष घई यांनी पाहिला असता तर ऑडिशनशिवाय चित्रपटात एंट्री दिली असती', असे पटेल यांनी म्हणताच हशा उसळला. या वक्तव्याला घई यांनीही दुजोरा देताच टाळ्यांचा कडकडाट झाला.

शॉर्टफिल्म फेस्टिव्हल घेणार

मराठवाड्यातील तरुण दिग्दर्शकांसाठी महोत्सवात पुढील वर्षीपासून स्वतंत्र शॉर्टफिल्म स्पर्धा घेतली जाणार आहे. केवळ मराठवाड्यातील तरुणांनाच प्रवेश असेल. साधारण परिस्थितीतील प्रत्येकजण पाच मिनिट कालावधीची शॉर्टफिल्म बनवू शकत असल्यामुळे स्पर्धा घेत असल्याचे जब्बार पटेल यांनी जाहीर केले.

तिखट प्रतिक्रियांचा घोळ

देशात असहिष्णू वातावरण असल्याबाबत दिग्दर्शक सुभाष घेई यांनी थेट टिप्पणी केली नाही; मात्र, देशात वेगवेगळ्या विचारांचे हजारो लोक आहेत. अमिर खान किंवा शाहरूख खान यांच्या वक्तव्यावर सोशल मीडियात कुणी तिखट प्रतिक्रिया देताच गदारोळ होतो. केवळ खळबळजनक प्रतिक्रिया देण्याच्या फॅशनमधून असे प्रकार घडतात असे घई म्हणाले.

... तर सरकारचे काही खरे नाही

- शिवसेनेला डावलून होतात निर्णय, खा. खैरे यांचा सरकारला घरचा आहेर

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद,

याआधी महाराष्ट्रात जेव्हा शिवसेना - भाजपचे सरकार होते त्यावेळी तत्कालीन मुख्यमंत्री मनोहर जोशी आणि उपमुख्यमंत्री गोपीनाथ मुंडे हे सर्वांना विश्वासात घेऊन महत्वाचे निर्णय घेत असत. मात्र, आता भारतीय जनता पक्ष शिवसेनेला विश्वासात न घेताच महत्वाचे निर्णय घेत आहे. दोन्ही पक्षामध्ये समन्वय नसल्यामुळे येणाऱ्या काळात सरकार अडचणीत येण्याची शक्यता व्यक्त करत खासदार चंद्रकांत खैरे भाजपला घरचा आहेर दिला. दक्षता समिती बैठकीतनंतर ते पत्रकारांशी बोलत होते.

राज्यात एकत्र सत्तेत असलेल्या शिवसेना-भाजप युतीमधील धूसफूस वेळोवेळी समोर आली आहे. आज खा. चंद्रकांत खैरे यांनी भाजपच्या एकूणच कार्यप्रणालीवर आगपाखड केली. भाजपचे नेते शिवसेनेला विश्वासात न घेता परस्पर निर्णय घेतात, ‌केंद्रातूनही आम्हाला निधीसाठी प्रतिसाद मिळत नाही, असे वातावरण ‌राहिले तर या सरकारचे काही खरे नाही, असेही खैरे यांनी सांगितले.

महापालिकेत सेना-भाजपच्या कारभाराबाबत खैरे म्हणाले, 'पालिकेचे कामकाज आणि विकास आराखड्याप्रकरणाचा संपूर्ण अहवाल घेऊन दोन पदाधिकाऱ्यांना लवकरच मातोश्रीवर पाठवण्यात येणार आहे. पालकमंत्र्यांनाही येथील कारभाराविषयी सांगण्यात येणार आहे.'

मराठवाड्यात लोकांना प्यायला पाणी नाही, तर दुसरीकडे योजनांना निधी मिळत नाही. केंद्र व राज्यसरकार याबाबत गंभीर नाही का, या प्रश्नावर खैरे यांनी सरकारवरून लोकांचा विश्वास उडत चालल्याची खंत व्यक्त केली. शासनाचा यंत्रणेवर अंकूश राहिलेला नाही. यंत्रणा पूर्णपणे ढेपाळली असल्याचे ते म्हणाले.

नाम फाउंडेशनला केले विम्याचा वारसदार

दुष्काळग्रस्त शेतकऱ्यांना अमीतची अनोखी मदत

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

दुष्काळग्रस्त शेतकऱ्यांसाठी अभिनेते नाना पाटेकर आणि मकरंद अनासपुरे यांनी नाम फाऊंडेशन स्थापन केले आणि त्याला समाजातील सर्वच स्तरातून आर्थिक मदतीचा ओघ सुरू झाला. त्यातच एका तरुणाने चक्क आपण काढलेल्या विम्याचे वारसदार म्हणून 'नाम'चे नाव टाकून अनोखे पाऊल उचलले. मात्र, अशी मदत कायदेशीरदृष्ट्या घेता येते की नाही याविषयी संभ्रम निर्माण झाला आहे. त्याबाबत 'नाम'कडून अभ्यास केला जात आहे.

अमीत सुधाकर जगताप (वय ३०) असे ही अनोखी मदत जाहीर करणाऱ्या युवकाचे नाव आहे. बीबीए अभ्यासक्रम पूर्ण केलेला अमीत कैलासनगरमध्ये आपल्या आई-वडिलांसह भाड्याच्या खोलीत राहतो. वडील रिक्षाचालक तर अमीत रिअल इस्टेट क्षेत्रात शेअर ब्रोकर म्हणून काम करतो. स्वामी समर्थ केंद्रात सेवेकरी म्हणूनही तो सेवा करीत असतो. केंद्राच्याच कार्यक्रमात आत्महत्याग्रस्त शेतकऱ्यांच्या कुटुंबियांना एकदा मदत करण्यात आली. तेव्हापासून आपणही काहीतरी मदत करावी अशी त्याची मनोमन इच्छा होती आणि त्याला मार्ग सापडला तो नाम फाऊडेशनच्या रुपाने. अर्थात थेट देण्यासाठी त्याच्या हाती मोठी रक्कमही नव्हती. मदत करण्याचा विचार सातत्याने डोक्यात सुरू असतानाच त्याने स्वतःचा २ लाखांचा विमा काढला आणि वारसदाराचे नाव लिहिताना त्याला 'नाम'चे नाव लिहिण्याची कल्पना सुचली. लगेचच त्याने फॉर्मवर नामचे नाव लिहीत अंमलातही आणली. आपल्याला मदत करण्याची आंतरिक इच्छा असल्याने आपण 'नाम' वारसदार केल्याचे त्याने मटाशी बोलताना सांगितले.

अमीतने मनापासून ही मदत केली असली तरी ती स्वीकारता येते की नाही याचा प्रश्न नामच्या पदाधिकाऱ्यांना आता पडला आहे. कायदेशीरदृष्ट्या या सर्व बाबी पडताळून त्याची मदत घेऊ असे नामचे म्हणणे आहे. ही मदत स्वीकारता येईल की नाही हे आता नजिकच्या भविष्यात कळेलच, पण समाजासाठी काही करण्याची प्रचंड इच्छाशक्ती ते काम करण्यासाठी कोणता ना कोणता मार्ग दाखवितेच हे अमीतच्या या उदाहरणावरून सिद्ध झाले.

कोट -

नाम फाउंडेशन कोणाचीही खाजगी मालमत्ता नाही. माणसांनी माणसांसाठी सुरू केलेली ही एक चळवळ आहे. या सकारात्मक चळवळीला अनेकांची मोठी साथ मिळत आहे. अमित याच सकारात्मक विचाराने पुढे आला असून आम्ही या मदतीसंदर्भात कादयेशीर अभ्यास करीत आहोत.

- मकरंद अनासपुरे

कोरियन पर्यटकाला मदत करणे पडले महागात

भारतीय अन् कोरियन चलनाच्या भानगडीत चालकाला मनस्ताप

म.टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद -

कोरियन पर्यटकाला मदत करणे एसटी चालकाला चांगलेच महागात पडले. भारतीय चलन नसल्याने या चालकाने पर्यटकाला त्याच्याकडील चलन घेऊन रेस्टॉरंटमधील बील भरण्यासाठी भारतीय रुपये दिले. मात्र, उर्वरित पैसे वेळेत परत करण्यास झालेल्या बिलंबामुळे या पर्यटकाने अधिकाऱ्यांकडे तक्रार केली आणि त्याचा चालकाला मोठा मनस्ताप झाला.

बुधवारी एसटीची पर्यटन बस काही पर्यटकांना घेऊन अजिंठा लेणीच्या एमटीडीसी कार्यालयाजवळ थांबली. तिथे रेस्टॉरंटमध्ये एका कोरियन पर्यटकाने जेवण घेतले. मात्र, बील देतेवेळी नेमके त्याच्याकडे भारतीय चलन नव्हते. त्यामुळे त्याने दुभाषाकरवी एसटीचे चालक गजेंद्र पवार यांना विनंती करून त्याला कोरियन शंभर डॉलर दिले व चालकाकडून भारतीय एक हजार रुपये घेतले. पवार यांनी करन्सी एक्सचेंजमधून तुम्हाला उरलेले पैसे परत करतो, असे सांगितले. कोरियन पर्यटकाला त्यांनी आपला मोबाइल क्रमांकही दिला. पवार पर्यटकांना घेऊन औरंगाबादला परतले. इथपर्यंत सर्वकाही व्यवस्थित होते. मात्र, संध्याकाळी पवार आणि पर्यटकाची भेट होऊ शकली नाही. पर्यटकाने त्यांच्या मोबाइलवर संपर्क साधला तेव्हा काही कारणाने तोही होऊ शकला नाही. पर्यटकाला संशय आल्याने त्याने थेट एमटीडीसी कार्यालयाच्या अधिकाऱ्यांकडे आपले पैसे चालकाने नेल्याची तक्रार दिली.

पर्यटकासोबत असा प्रकार घडला असे समजून गुन्हा नोंदविण्याची प्रक्रियाही सुरू झाली. चालक पवार यांना यासंदर्भात विचारणा केली असता त्यांनी त्या पर्यटकाचे कोरियन चलनाचे पैसे आपल्याकडे असून घडलेला सर्व प्रकार कथन केला. माणुसकी म्हणून मदत केल्याचेही त्यांनी स्पष्ट केले. या सर्व प्रकाराचा उलगडा झाल्यानंतर वाहतूक निरीक्षकांनी स्वतः कोरियन पर्यटकाची भेट घेतली व त्यांना शंभर डॉलरमधील भारतीय चलनातील उर्वरित ५५०० हजार रुपये परत केले.

चौकट

दोन पर्यटक राहिले अजिंठ्यातच

१७ जानेवारी रोजी औरंगाबादहून काही पर्यटक अजिंठा लेणी बघायला गेले होते. दुपारी ३ वाजता ही बस परत निघाली. मात्र, दोन विदेशी पर्यटक तिथेच राहिल्याचे चालकाला लक्षातच आले नाही. अखेर या पर्यटकांना दुसऱ्या बसने औरंगाबाद गाठावं लागलं. त्या प्रवाशांना न आणताच एसटी परत आल्यामुळे एसटी विभागाला त्या पर्यटकांचे पैसे परत करावे लागले, पण आपली जबाबदारी व्यवस्थितरित्या पार न पाडणाऱ्या चालकाला काही शिक्षा झाली अथवा नाही हे कळू शकले नाही.

सिटी स्कॅन - सांस्कृतिक

वन उद्यानांचा खर्चिक हट्ट

इंट्रो - जिल्ह्यातील वन उद्याने उजाड झालेली असताना वेरूळला नवीन वन उद्यान उभारण्याची चर्चा सुरू आहे. वेरूळचा पर्यटनदृष्ट्या विकास करून सौंदर्यात भर घालण्याचे वन विभागाचे नियोजन आहे. मात्र, वन उद्यान विकासासाठी झालेला कोट्यवधी रूपये खर्च व्यर्थ गेल्यामुळे नवीन वन उद्यान कशासाठी असा प्रश्न पडतो.

tushar.bodkhe@timesgroup.com

जगप्रसिद्ध वेरूळ लेणीच्या पायथ्याशी वन उद्यान साकारण्याचे नियोजन वन विभागाने केले आहे. वेरूळ गावाच्या सौंदर्यात आणि पर्यटकांच्या आनंदात भर घालण्याचा मूळ उद्देश आहे. जवळपास बारा एकर जागेवर वन उद्यान उभारले जाणार आहे. काही दिवसांपूर्वी वनमंत्री सुधीर मुनगंटीवार घृष्णेश्वराच्या दर्शनासाठी आले असता त्यांनी ही घोषणा केली. खुद्द मंत्र्यांची घोषणा असल्यामुळे वन विभाग झटून कामाला लागले. किमान कामाला लागलो असे विभाग दाखवत तरी आहे. कारण वन उद्यानाचा संकल्पित आराखडा, लागवडीयोग्य झाड-फुलझाडांची माहिती, पर्यटकांसाठी मनोरंजक स्पॉट विकसित करणे, पाणी पुरवठा अशा कोणत्याही प्रमुख तरतुदी नसताना वन उद्यान उभारणीच्या बाता सुरू आहेत. वन विभागाची कार्यतत्परता व कर्तव्यदक्षता याची जनतेला पुरेपूर जाणीव आहे. त्यामुळे वेरूळ गावाच्या विकासात व सौंदर्यात वन उद्यानात किती भर घालणार हा उत्सुकतेचा व संशोधनाचा विषय ठरणार आहे. कारण फक्त चार वर्षांपूर्वी औरंगाबाद शहराजवळील देवळाई व दौलताबादला वन उद्यान उभारण्यात आले होते. ही वन उद्याने आता जनावरांची कुरणे झाली आहेत. लाकूडफाटा काढण्यासाठी वृक्षतोड तर होतेच, पण आता अवैध प्रकारांची वन उद्याने अड्डा झाली आहेत. शहर जवळ असल्यामुळे दररोज व विकेंडला शेकडो पर्यटक वन उद्यानात येतील अशी अपेक्षा होती. या पर्यटकांसाठी पिण्याचे पाणी, कँटीन, खेळणी व विसावा केंद्र असावीत असे नियोजन होते. लाखो रूपये खर्च केल्यानंतरही नियोजन प्रत्यक्षात उतरले नाही. दे‍वळाई वन उद्यानात बसविलेली खेळणी दर्जाहीन असल्यामुळे तुटली आहेत. या खेळणीचे बिल अव्वाच्या सव्वा दाखवून वन उद्यानाचा खर्च फुगवण्यात आला होता. वन उद्यानात वैविध्यपूर्ण देशी वाणांच्या झाडांची लागवड करण्याचे नियोजन होते. प्रत्यक्षात झटपट उगवणाऱ्या विदेशी झाडांची लागवड करून अख्खा डोंगर झाकोळून टाकला. या झाडांची ना सावली पडते, ना त्याला फळे येतात. याचा थेट परिणाम अन्नसाखळीवर झाला आणि पशू-पक्ष्यांची संख्या देवळाई परिसरात कमी झाली. बघता-बघता देवळाई वन उद्यानाचे माळरान झाले. सद्यस्थितीत गुराखी गुरे चारण्यासाठी वन उद्यानाचा वापर करतात. काही महिला लाकूडफाट्यासाठी वन उद्यानात खुरटी झाडे तोडतात. हा एक चांगला उपयोग म्हणावा लागेल. वन विभागाला मुख्य गेटला कुलूप ठोकले आणि वनोद्यानाकडे वळूनही पाहिले नाही. या उद्यानावर झालेल्या कोट्यवधी रूपयांची भरपाई कशी भरून निघणार? देवगिरी किल्ला पाहण्यासाठी दररोज हजारो पर्यटक येतात. या किल्ल्याच्या अगदी प्रवेशद्वारासमोरील वन उद्यानात पर्यटक चुकूनही फिरकत नाही. कारण, वन उद्यान पाहण्यासारखे नाही. पालापाचोळा आणि बांबूच्या झाडांचे अस्ताव्यस्त पसरलेले जंगल. एवढीच दौलताबादच्या वन उद्यानाची स्थिती आहे. दररोज १० ते १५ पर्यटक येतात आणि एका पर्यटकाला पाच रूपये तिकीट दर आहे. स्थानिक वन व्यवस्थापन समिती हे काम पाहते. मात्र, वन उद्यान व्यवस्थापनावरील खर्च आणि उत्पन्न पाहिल्यास विसंगती लक्षात येते. पर्यटकांना आकर्षित करण्यासाठी नक्षत्रवन संकल्पना राबविण्यात आली. दुर्मिळ वनौषधी व देशी झाडांची लागवड असलेले वन उद्यानात तयार करण्यात आले होते. सध्या केवळ खुरटी झाडे आणि नक्षत्रवनाचा माहितीफलक शिल्लक आहे. म्हैसमाळ येथील वनोद्यानाची फारशी वेगळी स्थिती नाही. या ठिकाणी पर्यटकांचा राबता अधिक असला तरी किमान सुविधाही नाहीत. पिण्याचे पाणी, स्वच्छतागृह, सुरक्षितता, परिसर स्वच्छता यांची निव्वळ दुर्दशा आहे. पर्यटकांकडून तिकीटाचे पैसे वसूल करणाऱ्या वन व्यवस्थापन समितीला सुविधा देण्यात स्वारस्य नाही. पर्यटनस्थळी सुरू असलेल्या गैरप्रकारांशी वन अधिकाऱ्यांना देणेघेणे नाही. या सरकारी अनास्थेत वन उद्यानाची पूर्ण वाताहत झाली आहे. पूर्वीची वन उद्याने सांभाळणे कठीण असताना आता अधिक खर्चाचे भव्य वन उद्यान उभारण्याचा घाट घातला आहे. कदाचित दिमाखदार वन उद्यान उभे राहील, पण त्यामुळे पर्यटकसंख्येत व आनंदात भर पडेल याची हमी नाही. कारण उभारलेले वन उद्यान कायमस्वरूपी चांगले टिकवण्यासाठी वन विभागाकडे नियोजन नसते. शिवाय कर्मचाऱ्यांमध्ये उदासीनता कायम असल्यामुळे वन उद्यानाचे सौंदर्य दीर्घकाळ टिकण्याची शक्यता धूसर आहे. जिल्ह्यात वनक्षेत्र घटत असताना वृक्ष लागवड व संगोपन गरजेचे आहे. दरवर्षी पावसाळ्यात वृक्ष लागवड होते. यातील केवळ २० टक्के झाडे शिल्लक राहतात. वन उद्यानासारख्या खर्चिक प्रकल्पावर भाकड खर्च करण्यापेक्षा खऱ्या जंगलांचे वैभव टिकवण्यासाठी वन विभागाने काम करणे आवश्यक आहे. पुरेसा निधी योग्य ठिकाणी खर्च झाल्यास वनसमृद्धी वाढून पर्यावरण समतोल टिकणार आहे. याचा बोध वनमंत्री व वन विभागाला वेळीच व्हावा हीच निसर्गप्रेमींची अपेक्षा आहे.

आशयसंपन्न पुस्तकांना वाचकांची पसंती

ग्रंथ प्रदर्शनाला संमिश्र प्रतिसाद

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

लेखकाच्या नावावर पुस्तक विक्रीचे दिवस सरले असून उत्तम आशयाच्या पुस्तकांना सर्वाधिक मागणी असते. वाचनसंस्कृतीच्या बदलत्या वळणाचा अनुभव 'चार दिवस पुस्तकांचे' ग्रंथ प्रदर्शनातही येत आहे. सर्वस्तरातील वाचकांनी उत्तम प्रतिसाद देत शुक्रवारी दर्जेदार पुस्तकांची खरेदी केली. 'हू किल्ड करकरे', 'मी अल्बर्ट एलिस', 'लोक माझे सांगाती', 'टीकास्वयंवर', 'शरद जोशी' या पुस्तकांना वाचकांची अधिक मागणी आहे.

स. भु. शिक्षणसंस्था व मराठी प्रकाशक परिषद यांच्या वतीने 'चार दिवस पुस्तकांचे' हे ग्रंथ प्रदर्शन भरवण्यात आले आहे. स. भु. महाविद्यालयाच्या मैदानावर आयोजित ग्रंथ प्रदर्शनात राज्यभरातील नामांकित पन्नास प्रकाशन संस्थांनी सहभाग घेतला आहे. ललित, धार्मिक, क्रीडा, पाककला, चरित्र-आत्मचरित्र, शैक्षणिक, स्पर्धा परीक्षा, आरोग्य, संगणक अशा विविध विषयांवरील पुस्तके प्रदर्शनात उपलब्ध आहेत. सांस्कृतिक वातावरण निर्मितीसाठी दररोज दिवसभर व सायंकाळी दर्जेदार कार्यक्रमांची पर्वणी आहे. या प्रदर्शनाला शुक्रवारी सायंकाळी वाचकांनी चांगला प्रतिसाद दिला. 'हू किल्ड करकरे', 'मी अल्बर्ट एलिस', 'लस्ट फॉर लालबाग', 'राडा', दुर्गा भागवत यांचे पुस्तकांचा संच, 'टाटायन', 'किमयागार', 'श्रीमान योगी' पुस्तकांना चांगली मागणी आहे. अलीकडेच प्रसिद्ध झालेले शरद पवार यांचे आत्मचरित्र 'लोक माझे सांगाती' वाचकप्रिय ठरले आहे. अमिश यांच्या हिंदी अनुवादित पुस्तकांनाही चांगली मागणी आहे. काही वर्षांपूर्वी लेखकाच्या नावावर साहित्यकृतीची विक्री अवलंबून होती. आता पुस्तकाच्या आशयावर विक्री अवलंबून असते, असे विक्रेत्यांनी सांगितले. सोशल साइट्समुळे दर्जेदार पुस्तकांची चर्चा व प्रसिद्धी होते. याचा थेट परिणाम पुस्तक विक्रीवर होतो. कवितासंग्रह, कथासंग्रह व कादंबऱ्यांना तुलनेने कमी प्रतिसाद आहे. पुढील दोन दिवसात प्रदर्शनात गर्दी अधिक वाढण्याची शक्यता आहे.

ग्रंथ महोत्सवानिमित्त शनिवारी सायंकाळी पाच वाजता 'शिक्षक व पालकांनी काय वाचावे' या विषयावर हेरंब कुलकर्णी यांचे व्याख्यान होणार आहे. दिवंगत कवी मंगेश पाडगावकर यांच्या कविता व गीतांवर आधारित संगीत मैफल 'आनंदयात्री' सायंकाळी सात वाजता होईल. कार्यक्रम विनामूल्य असून रसिकांनी उपस्थित रहावे, असे आवाहन करण्यात आले आहे.

लेखनासाठी आपल्यात ऊर्मी हवी

नवलेखक कार्यशाळेत मान्यवरांचे मार्गदर्शन

म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद

'आपल्या आजूबाजूला लेखनासाठी शेकडो विषय असतात. फक्त लेखकात नवीन विषय शोधण्याची उत्सुकता हवी. लेखनासाठी ऊर्मी आणि निरीक्षण क्षमता अत्यंत आवश्यक असते. या कौशल्यावर चांगले लेखन करता येते', असे प्रतिपादन लेखिका डॉ. छाया महाजन यांनी केले. 'चार दिवस पुस्तकांचे' ग्रंथ प्रदर्शनानिमित्त आयोजित नवलेखक कार्यशाळेत त्या बोलत होत्या.

औरंगाबाद ग्रंथ महोत्सवानिमित्त चार दिवस वेगवेगळे कार्यक्रम सुरू आहेत. गोविंदभाई श्रॉफ कला अकादमी सभागृहात शुक्रवारी सकाळी नवलेखक कार्यशाळा घेण्यात आली. या कार्यशाळेचे उद्‍घाटन ज्येष्ठ साहित्यिक रा. रं. बोराडे यांनी केले. यावेळी स. भु. शिक्षणसंस्थेचे ज्ञानप्रकाश मोदाणी व डॉ. सुहास मोराळे उपस्थित होते. नवीन लेखकांना मार्गदर्शन करताना बोराडे म्हणाले, 'लेखन हे साधन असून निष्ठेने साधना केल्याशिवाय साध्य करता येत नाही. लेखकाचा संचित अनुभव बिजासारखा असतो. मनातील लेखनाचे बीज अंकुरणे म्हणजे प्रतिभा होय. मनात बीज जन्म घेणे, बीज अंकुरणे आणि अंकुरलेल्या बिजाचा डेरेदार वृक्ष होणे या लेखनाच्या तीन प्रक्रिया असतात. अनुभवसमृद्ध लेखनासाठी नवीन लेखकांनी प्रयत्न करावे'. दरम्यान, पहिल्या सत्रात कथा लेखन या विषयावर डॉ. छाया महाजन यांनी मार्गदर्शन केले. 'कथा लेखनासाठी विषयांची मर्यादा नाही. भ्रष्टाचार, स्त्री अत्याचार, शेतकरी आत्महत्या अशा अनेक घटना दररोज घडतात. या घटना पाहून आपण गुळगुळीत होणार का? लेखनासाठी संवेदनशीलता आवश्यक असते. प्रत्येक घटनेची प्रतिक्रिया असते. निरीक्षण करण्याची क्षमता लेखनासाठी हवी. या सरावातून चांगले लेखन करता येते' असे महाजन म्हणाल्या. दुसऱ्या सत्रात गणेशराज सोनाळे व डॉ. दिलीप महालिंगे यांनी मार्गदर्शन केले. ज्येष्ठ साहित्यिक डॉ. गंगाधर पानतावणे यांच्या उपस्थितीत कार्यशाळेचा समारोप झाला. या कार्यक्रमाचे प्रास्तविक डॉ. ऋषिकेश कांबळे आणि सूत्रसंचालन डॉ. गुरुदत्त राजपूत यांनी केले.

लेखकांना प्रेरणा

योग्य मार्गदर्शन नसल्यामुळे तरुण लेखकांमध्ये लेखनाबाबत संभ्रम आहे. नवलेखक कार्यशाळेमुळे हा संभ्रम काही प्रमाणात कमी झाला. तब्बल ४० नवोदित लेखकांनी कार्यशाळेत सहभाग घेऊन लेखन कौशल्ये समजून घेतली. काही विद्यार्थ्यांनी प्रश्न विचारून शंकांचे निरसन करून घेतले. नवलेखक कार्यशाळेमुळे लेखन मंत्र मिळाला, अशी प्रतिक्रिया विद्यार्थ्यांनी दिली.