गायत्री जोशी. नागपूरच्या रहिवासी. माहेरचे नाव गायत्री माताडे. घरात पालकांसह दोन बहिणी, एक भाऊ. वडील फर्निचर व इलेक्ट्रॉनिक्स् व्यवसायात. त्यामुळे गायत्री यांना लहानपणापासून आपलाही स्वतःचा व्यवसाय असावा असे स्वप्न होते. वडील कडक शिस्तीचे. त्यामुळे सकाळी लवकर उठणे, देवपूजा, अभ्यास यासह सर्व कामे वेळेवर करणे अशी शिस्त गायत्री यांना लागली. स्वावलंबनाचे धडे आणि व्यवहार ज्ञानही त्यांना वडीलधाऱ्यांकडून मिळाले. शालेय शिक्षणात अभ्यासबरोबरच क्रीडा स्पर्धात त्या नेहमी आघाडीवर असत. अनेक स्पर्धेत त्यांनी नेत्रदीपक कामगिरी केली. त्यांच्यातल्या नेतृत्त्वाची येथेच जडणघडण झाली. त्यांना नृत्याची आवड. त्यामुळे गायत्री यांनी भरतनाट्यमचे शिक्षण पूर्ण केले.
नागपूर येथील एका नामांकित कॉलेजात वाणिज्य शाखेतून पदवीचे शिक्षण घेतानाच त्यांनी एअर लाइन संबंधित 'डिप्लोमा इन इंटरनॅशनल एअर कार्गो अॅंड मॅनेजमेंट' तसेच पर्यटन व्यवसायाशी निगडित 'आयटा कोर्स' पूर्ण केला. वाणिज्य शाखेत त्या २००३ मध्ये पदवीधर झाल्या, पण निकाल लागण्यापूर्वीच त्यांना मुंबई येथे एअर इंडियामध्ये नोकरी मिळाली. या कामातील अनुभवाच्या आधारे अन्य एका खासगी विमान कंपनीत त्यांना चांगल्या हुद्यावर काम करण्याची संधी २००५मध्ये मिळाली. नोकरीनिमित्त त्या पुण्यात गेल्या. त्याठिकाणी त्या जर्मन भाषा शिकल्या. कामानिमित्त त्यांना अनेक शहरात जावे लागे. २००८मध्ये त्यांची औरंगाबादमध्ये बदली झाली. याच ठिकाणी अन्य एका विमान कंपनीत कार्यरत असलेल्या अनिकेत जोशी यांच्याशी त्यांचे २००९मध्ये लग्न झाले.
सासरी पतीसह सासू-सासरे, दीर, जाऊ असा मोठा परिवार. या एकत्रित कुटुंबात गायत्री यांना माहेरप्रमाणेच पूर्णपणे निर्णय स्वातंत्र मिळाले. घरातील सर्व जबाबदारी पार पाडत त्यांनी नोकरी सांभाळली. कंपनीच्या कामानिमित्त त्यांना मुंबई, नागपूरसह अन्य मोठ्या शहरात नेहमी जावे लागायचे. चांगल्या पगाराची नोकरी असतानाही स्वतःचा व्यवसाय असावा, ही जिद्द त्यांच्यात होती. त्यासाठी गायत्री यांची धडपड सुरू होती. इंटरनेटवर सर्चिंग आणि व्यवसाय संबंधी विविध पुस्तके त्या नियमित वाचत. याच काळात २०१२मध्ये मुलगी 'न्यासा'चा जन्म झाला. काही काळ त्यांनी बाळाला सांभाळण्यासाठी नोकरीतून सुटी घेतली. 'न्यासा'चे संगोपण, घरातील सर्व जबाबदारी पार पाडून त्यांच्याकडे बराच वेळ मोकळा राहत होता. सहा ते आठ महिने असेच गेल्यानंतर त्यांनी नोकरीपेक्षा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करावा, यासाठी धडपड सुरू केली.
गायत्री यांची नागपूर येथे राहणारी बहीण साडी, ड्रेस विक्री व्यवसायात पूर्वीपासून कार्यरत आहे. त्यामुळे गायत्री यांनीही बहिणीप्रमाणे याच व्यवसायात शिरण्याचा निर्णय घेतला. चांगल्या पगाराची नोकरी सोडून व्यवसाय करणे जोखमीचे होते, पण पतीसह सासरच्या लोकांनी त्यांना मोलाची साथ दिली. गायत्री यांच्या निर्णयाला घरातून प्रोत्साहन मिळाले. या प्रेरणेतून त्यांनी २०१३मध्ये नोकरीला सोडचिठ्ठी दिली. 'न्यासा' कलेक्शन नावाने साडी, ड्रेस मटेरियलचे छोटेखानी स्वतःच्या राहत्या घरी सिडको एन ३, दर्पण गार्डन येथे सुरू केले. सुरुवातीस अवघ्या ५ हजार रुपयांची गुंतवणूक केली. ड्रेस मटेरिअल, विविध प्रकारच्या डिझायनर साड्या येथे अत्यंत वाजवी किंमतीत मिळतात, अशी तोंडीच भरपूर जाहिरात झाल्यामुळे परिसरातील ग्राहकांचा चांगला प्रतिसाद मिळाला. त्यामुळे दुसऱ्याच महिन्यात त्यांना आपल्या व्यवसायातील गुंतवणूक वाढवावी लागली. कोलकत्ता, बनारस येथून त्या ठोक भावात साड्या, ड्रेस मटेरिअलची खरेदी करतात. मुलीचे संगोपण, घरातील सर्व जबाबदारी यांची सांगड घालत त्यांनी व्यवसाय नेटाने पुढे नेला. याच काळात त्यांना महिला बचत गट तसेच अन्य प्रदर्शनात सहभागी होण्याची संधी मिळाली. तिथेही ग्राहकांकडून चांगला प्रतिसाद मिळाल.
मोठ्या दुकानापेक्षा गायत्री यांच्याकडे विविध प्रकाराचे फॅशनबेल कपडे वाजवी किंमतीत मिळत असल्यामुळे आपसुकच तरुण वर्गासह इतर सर्व ग्राहक जोडले गेले. ही संख्या वाढतच आहे. व्यवसायानिमित्त अनेक महिला, कॉलेज तरुणी यांच्याशी त्यांची चांगली मैत्री झाली. नोकरीत मिळणाऱ्या पगारापेक्षा व्यवसायातून अधिक कमाई होते, असे त्या आवर्जून सांगतात. पारदर्शकता, कामातील प्रामाणिकपणा आणि मार्केटिंग कौशल्याच्या जोरावर त्यांनी या क्षेत्रात वेगळा ठसा उमटवला. या व्यवसायाच्या माध्यमातून अन्य काही महिलांना रोजगारांच्या संधी मिळाव्या हे त्यांचे ध्येय आहे. वडिलांप्रमाणे स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याचे गायत्री यांचे स्वप्न होते, ते पूर्ण झाले आहे. या स्वप्नपूर्तीत त्यांना पती अनिकेत, सासू-सासरे यांच्या प्रोत्साहानामुळे प्रेरणा मिळाले. अन् जीवापाड प्रिय असणारी 'न्यासा' ही त्यांची पहिली बेटी. तिला पाहताच गायत्री यांचा सर्व आळस, समस्या, अडचणी भुर्रकन पळून जातात. तिच्या नावाने सुरू केलेले 'न्यासा' कलेक्शन आज खऱ्या अर्थाने 'पहिली बेटी; धनाची पेटी', ठरले आहे.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
म. टा. प्रतिनिधी, जालना
