ravindra.taksal @timesgroup.com
Tweet : @rtaksalMT
सुलभा भाले जालना जिल्ह्यातील टेंभुर्णीच्या. माहेरचे नाव सुलभा हरिहर देव. वडील एस. टी. महामंडळात अधिकारी. नोकरीनिमित्त त्यांची चार ते पाच वर्षांत अन्य जिल्ह्यात बदली होई. त्यामुळे बीड, परभणी अशा विविध जिल्ह्यात देव कुंटुंबियांचे वास्तव्य झाले. आई गृहिणी. घरात पालकांसह चार बहिणी. सुलभा थोरल्या. पहिली ते आठवीपर्यंतचे शिक्षण लातूरला झाले. लहानपणापासून अभ्यासात हुशार असलेल्या सुलभा यांना खेळाची, वकृत्व स्पर्धेतची आवड होती. त्यातूनच त्यांच्यात खिलाडूपण व नेतृत्त्वाची जडणघडण झाली. सकाळी लवकर उठणे, देवपूजा, अभ्यासासह सर्व कामे वेळेवर करणे. त्यासाठीचे नियोजन आणि शिस्त त्यांना लहानपणापासून लागली. स्वावलंबनाचे धडे आणि व्यवहार ज्ञान त्यांना वडीलधाऱ्यांकडून मिळाले. नोकरीनिमित्ताने वडिलांना अन्य जिल्ह्यात जावे लागे. त्यामुळे किराणा भरणे, वीज बिलासह बँकिगच्या कामाची सर्व जबाबदारी सुलभा सांभाळत. ९ वी ते ११ वी पर्यंत त्यांचे शिक्षण परभणी जिल्ह्यातील वसमत येथे झाले. त्यावेळी वकृत्व स्पर्धेत सध्या सनदी अधिकारी असलेले जयराज फाटक यांच्याबरोबर स्पर्धा होत असे. वडिलांच्या बदलीनिमित्त त्या पुढे औरंगाबादला राहण्यास आल्या आणि औरंगाबादकर झाल्या.
१९७५मध्ये कला शाखेतून पदवीधर झाल्या. मराठी विषयात त्या विद्यापीठातून प्रथम आल्या होत्या. पुढे बीएड तसेच बी. कॉमचे शिक्षण घेतले. नोकरीसाठी आवश्यक म्हणून याच दरम्यान मराठी, इंग्रजी टंकलेखनाचे प्रशिक्षण पूर्ण केले.
हे सर्व शिक्षण सुरू असताना भरतकाम, विणकाम, शिवणकलेची गोडी लागली. या कलेच्या जोरावर गणेश मंडळातर्फे आयोजित स्पर्धेतही त्यांनी अनेक बक्षिसे मिळवली. या प्रोत्साहानामुळे अवगत कला, कौशल्याच्या माध्यमातून व्यवसाय सुरू करू, असे त्यांनी ठरविले. १९७९मध्ये वडिलांचे निधन झाले. घरच्यांच्या आधारासाठी त्यांनी शिकवणी वर्ग घेतले. छंद, अवगत कौशल्याच्या जोरावर गृहउद्योग सुरू करण्याच्या इच्छेला मुरड घालावी लागली, पण जिद्द संपली नव्हती. काही महिन्यातच त्यांना एस. टी. महामंडळात नोकरी लागली आणि पुढे औरंगाबादमध्ये एका नामांकित कंपनीत नोकरीस असलेल्या अशोक भाले यांच्याशी विवाह झाला. सासू, सासरे त्याकाळी नोकरीनिमित्त दिल्ली, तर हे नवविवाहित जोडपे समर्थनगरात राहत असे. सासरीही त्यांना माहेराप्रमाणे संपूर्ण निर्णय स्वतंत्र्य मिळाले. यातूनच त्यांनी त्याकाळी बचत गटाची स्थापना करत परिचित लोकांना विशेषतः महिलांना बचतीचे महत्त्व पटवून दिले. संसार वेल वाढला. घरकाम, दोन्ही मुलांचे संगोपण, नोकरी यांची सांगड घालत त्यांनी भरतकाम, विणकामसह अन्य छंद जोपासले. त्यात नवनवीन प्रयोग सुरू ठेवले. मावस बहीण विभा कुलकर्णी यांच्याकडून त्यांनी मोत्याचे विविध दागिने, वस्तू निर्मितीचे शिक्षण घेतले. व्यवसाय सुरू करण्याची जिद्द त्यांना शांत बसू देत नव्हती, पण पतीची खासगी नोकरी असल्याने नोकरी सोडून देण्याची जोखीम स्वीकारणे त्याकाळी शक्य नव्हते. थोड्याफार प्रमाणात त्या नवनवीन वस्तू तयार करून ओळखीच्यांना देत. त्याला चांगला प्रतिसाद मिळत असल्याने त्यांचे प्रोत्साहन वाढत गेले. २०१२मध्ये त्यांचे पती अशोक यांचे निधन झाले. २०१३मध्ये सुलभा सेवानिवृत्त झाल्या. योगायोगाने त्यांच्या मोठ्या मुलास चांगली नोकरी मिळाली. पुढील काही महिन्यातच त्यांनी घरगुती स्वरुपात सुरू असलेल्या मोत्यांच्या दागिने निर्मितीस व्यावसायिक स्वरूप दिले.
मोती सुपारी, मोबाइल कव्हर, टेबल मॅट, रांगोळ्या, फुले, महालक्ष्मीचा कंबर पट्टा, पावले आदी वस्तूंची निर्मिती करू लागल्या. ओळखीच्या लोकांसह परिसरातील महिलांकडून त्यास चांगली मागणी होऊ लागली. विविध प्रदर्शनाच्या माध्यमातून अनेक ग्राहकांनी सुलभा यांनी तयार केलेल्या वस्तूंना पसंती दिली. व्यवसाय वाढत असतानाच यात काहीतरी नवीन करावे, यासाठी त्या प्रयत्नशील होत्या. याच काळात 'महाराष्ट्र टाइम्स'मधील मुंबईच्या नंदिनी जोशी यांच्यावरील लेख त्यांच्या वाचनात आला. जोशी मोत्यांचे कंदील तयार करत. त्याप्रमाणे आपणही प्रयत्न करू, असे सुलभा यांनी ठरविले. फेसबूकच्या माध्यमातून त्यांनी जोशी यांना संपर्क साधला. त्यानंतर त्यांची प्रत्यक्ष भेट घेत काही टिप्स घेतल्या आणि मोती सुपारी, मोरे, मोबाइल कव्हर अशा विविध वस्तूसह आकर्षक अशा मोती कंदीलची निर्मिती सुरू केली. आकाश कंदीलाला मोत्यांची झालर देण्याचा हा प्रयोग चांगला यशस्वी झाला. अल्पकाळात त्यास मोठी मागणी वाढली. गेल्या दोन वर्षांपासून अनेकांची दिवाळी सुलभा यांनी तयार केलेल्या मोती कंदीलाने प्रकाशमान झाली. यंदाच्या दिवाळीसणांननिमित्त आतापासूनच सुमारे पन्नासहून अधिक कंदीलाचे बुकिंग झाले असून यात अमेरिका, लंडन तसेच कॅनडातून सुमारे दहा कंदील बुक झाले आहेत.
या कंदीलमध्ये तीन व्हॅटचा एलईडी लावता येतो. व्यवसाय वाढत असल्याने त्या आता मुंबईहून कच्चा माल आणतात. वस्तू तयार करणे, त्यांचे मार्केटिंग, हिशोब ठेवणे ही सर्व कामे त्या स्वतः करतात. जिद्द, मेहनत व नियोजन असले, तर व्यवसाय असो की अन्य क्षेत्र यश हमखास मिळते, असे त्या मानतात. एन ४, सिडको एफ सेक्टर भागात राहणाऱ्या सुलभा यांनी सुनेच्या नावाने आपल्या गृह उद्योगास 'श्वेताज पर्ल कलेक्शन' असे नाव दिले आहे.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
