म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद
प्रश्नपत्रिकेच्या ‘पॅटर्न’पासून अचूक उत्तरे कशी लिहावी, विज्ञान, गणितातील आकृत्या रेखाटताना कोणती काळजी घ्यावी, प्रश्नांची विभागणी, व्याकरण, वाक्यरचना कशी असावी, प्रश्नांचे गुणानुसार वेटेज..., दहावीच्या विद्यार्थ्यांना पडलेल्या असंख्य प्रश्नांची उत्तरे बुधवारी मिळाली. औचित्य होते ‘महाराष्ट्र टाइम्स’च्या ‘दहावी परीक्षेचे घेऊ नका टेन्शन’ उपक्रमाचे. गणित, विज्ञान आणि इंग्रजी विषयातील तज्ज्ञांनी विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करत, त्यांच्या प्रश्नाचे निरसन केले. परीक्षेला अद्याप ४८ दिवसांचा कालावधी शिल्लक असल्याने विद्यार्थ्यांनी विषय, गुणनिहाय विचार करत ‘मिनिट टू मिनिट’ नियोजन करावे, असे आवाहन तज्ज्ञांनी केले. मुकुल मंदिरच्या सभागृहात झालेल्या मार्गदर्शन कार्यक्रमात व्यासपीठावर तज्ज्ञ मार्गदर्शक सुनील उपाध्ये (गणित), वंदना रसाळ-मिरखेलकर(इंग्रजी), विनायक पवार(विज्ञान) यांच्यासह मुकुल मंदिरचे मुख्याध्यापक जयंत चौधरी, सुरेश परदेशी यांची प्रमुख उपस्थिती होती.
प्रश्न सोडविण्याचे वेळापत्रक करा
परीक्षेला सामोरे जाताना काही गोष्टींचा आढावा घेण्याची गरज आहे. त्यात महत्त्वाचे म्हणजे आपला अभ्यास किती झाला आहे. शाळेतही अभ्यासक्रमाचा सराव होतो. असे असले तरी अनेक गोष्टींकडे दुर्लक्ष करून चालणार नाही. परीक्षेला अद्याप ४८ दिवसांचा कालावधी शिल्लक आहे. अशावेळी नियोजन महत्त्वाचे ठरते. २ तासांमध्ये आपल्याला ४० गुण मिळवायचे असतात. बीजगणित असो, की भूमितीचा पेपर, प्रत्येक पेपरसाठी मिनिट टू मिनिटाचे वेळापत्रक ठरवून त्यानुसार अभ्यास करा. पहिला, दुसरा आणि तिसरा अशा प्रत्येक प्रश्नासाठी किती वेळ लागेल, त्याचे सरावाच्या माध्यमातून नियोजन करा. पहिले तीन प्रश्न तुलनेने सोपे असतात. कमी वेळामध्ये हे प्रश्न सोडविले, तर पुढच्या प्रश्नांना वेळ देता येतो. पेपरमधून तुमचे व्यक्तिमत्व दिसते. त्यामुळे आत्मविश्वासाने पेपर सोडवा. घाईत पेपर सोडविताना खाडाखोड होते, हे टाळता आले पाहिजे. दोन उताऱ्यात फारसे अंतर ठेऊ नका. आकृती काढताना पेन्सिलचे टोक व्यवस्थित असावे. आकृती चौकटीत काढण्यावर भर असावा. जास्त पुरवण्या घेतल्या म्हणजे अधिक गुण असे नसते. उत्तरातील अचूकपणा महत्त्वाचा असतो. ताणतणाव न घेता शांत, प्रश्न वाचल्यानंतर थोडासा विचार करत अचूक उत्तर लिहिण्यावर भर द्या.
- सुनील उपाध्ये, गणित विषयतज्ज्ञ.
गाइडपेक्षा पाठ्यपुस्तकालाच महत्त्व
विज्ञान या विषयाबाबत भीती असण्याचे कारण नाही. पैकीच्या पैकी गुण मिळवून देणारा हा विषय आहे. असे असले तरी, काही बाबी कटाक्षाने पाळल्या गेल्या पाहिजेत. तुम्ही वर्षभर अभ्यास करता. परीक्षांच्या काळात अनेकजण गडबडतात. विज्ञानात विषयात चांगले गुण मिळविलेल्या विद्यार्थ्यांनाही ‘एमसीक्यू’ प्रश्न अनेकदा अडचणीचे ठरतात. जे बहुपर्यायी प्रश्न, प्रयोगावर आधारित विचारले जातात. प्रत्येक विभागात त्यासाठी ५ गुण असतात. प्रश्नपत्रिकेचा विचार केला, तर पहिल्या ४० गुणांच्या पेपरमध्ये १२ गुण रसायनशास्त्र, २४ भौतिकशास्त्र तर ४ गुणांसाठी पर्यावरणावर आधारित प्रश्न असतो. दुसऱ्या पेपरमध्ये १२ रसायनशास्त्र, २४ गुण जीवशास्त्रावर तर ४ पर्यावरणावर आधारित प्रश्न असतात. हे वेटेज लक्षात घेऊन अभ्यासाचे नियोजन करणे महत्वाचे आहे. त्यासह विज्ञान विषयात आकृती महत्त्वाचा भाग आहे. त्याकडेही दुर्लक्ष करून चालणार नाही. नावे देताना काळजीपूर्वक द्या. उत्तराची मांडणी चांगल्या पद्धतीने करण्यावर भर असावा. उत्तर छोटे गुण अधिक असा हा विषय आहे. त्यासाठी अचूक उत्तर लिहिण्यावर भर द्या. गाइडपेक्षा पाठ्यपुस्तकातील उत्तरांनाच महत्त्व असते. त्यामुळे विद्यार्थ्यांनी पाठ्यपुस्तकेच वाचावीत. त्यानुसारच उत्तरे लिहावित.
- विनायक पवार, विज्ञान विषयतज्ज्ञ.
इंग्रजीचा पेपर सोपा
इंग्रजी ही ज्ञानभाषा आहे. सर्व ज्ञानशाखेची माहिती इंग्रजीत उपलब्ध आहे. या विषयाचा एकूणच विचार करताना, विषयाची जीवनातील गरज, विषय आत्मसात करताना भीती वाटते का, अभ्यासक्रम आणि पेपर या चार गोष्टी महत्त्वाच्या आहेत. व्यक्तिमत्व विकासासह तुमच्या करिअरच्या दृष्टिकोनातून ही भाषा महत्त्वाची. अभ्यासक्रमात चुकून या भाषेकडे दुर्लक्ष झाले, असे वाटते असेल, तर घाबरण्याचे कारण नाही. कारण परीक्षेसाठी साधारणतः दोन महिन्यांचा कालावधी शिल्लक आहे. अभ्यासक्रमात इंग्रजी भाषेतील व्याकरण, शब्दसंपत्ती महत्त्वाची. इंग्रजीच्या सरावासाठी जास्तीत जास्त प्रश्नापत्रिका सोडवा. इंग्रजी विषयाची आठ युनिटमध्ये विभागणी झालेली आहे. आता इंग्रजीचा पेपर सोपा झालेला आहे. पेपर सोडविण्याची योग्य पद्धती स्वीकारली, तर पैकीच्या पैकी गुण तुम्ही मिळवू शकता. प्रश्नपत्रिकेतील गुणांचा विचार केला, तर सर्वाधिक ३७ गुण हे रिडिंग स्किलला आहेत. शब्दसंचाला १०, ग्रामर १२, रायटिंग स्लिक १६ आणि ट्रान्सलेशनचे ५ अशी विभागणी आहे. उतारे नीट वाचा, विचार करा आणि त्यानंतर उत्तरे लिहा. प्रत्येक प्रश्न स्वतंत्र पानावर लिहा.
- वंदना रसाळ-मिरखेलकर, इंग्रजी विषयतज्ज्ञ
उत्तरपत्रिका सोडविताना हे करा
- प्रश्नपत्रिका सोडवताना प्रत्येक प्रश्नांना किती वेळ लागतो याची नोंद घ्या.
- प्रत्येक नव्या प्रश्नाच्या उत्तराची सुरुवात नव्या पानावर करा.
- खाडाखोड करणे टाळा.
- आकृती काढताना पेन्सिलचे टोक व्यवस्थित करा. चौकट करूनच आकृती मधोमध काढा.
- इंग्रजीच्या पेपरमधील उतारा सोडविताना बारकाईने वाचा, विचार केल्यानंतरच उत्तर लिहा.
‘मटा’चा उपक्रम विद्यार्थ्यांच्या फायद्याचा
सरावावर भर देण्याचीही गरज असते. आणखी वेळ विद्यार्थ्यांसाठी आहे, त्याचे नियोजन करा. ताणतणाव विरहित परीक्षेला सामोरे जा. ‘महाराष्ट्र टाइम्स’च्या या उपक्रमामुळे विद्यार्थ्यांच्या अनेक संकल्पना स्पष्ट होण्यास, त्याला उजाळा मिळण्यास मदत मिळाला.
- जयंत चौधरी
विद्यार्थ्यांकडून पालकांच्या अपेक्षा वाढल्या आहेत. पालकांसह नातेवाईकांकडून सततची होणारी विचारपूस यामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये एकप्रकारचा तणाव असतो. अशा तणावात, गुणांचे टेन्शन न घेता, पेपर कसा चांगला सोडविता येईल याकडे विद्यार्थ्याने लक्ष द्यावा. आरोग्याकडेही लक्ष द्यायला हवा.
- डी. जी. शेळके, समुपदेशक शिक्षक
दहावीच्या परीक्षेपूर्वी अतिशय योग्य वेळी ‘मटा’ने हा कार्यक्रम घेतला. विद्यार्थी वर्षभर अभ्यास करतात, मेहनत घेतात, मात्र पेपर सोडवण्याच्या अचूक पद्धत माहिती नसेल, तर गुणांवर परिणाम होतो. तिन्ही विषयांतील मार्गदर्शकांनी मुलांना नेमक्या पद्धती सांगून त्यांच्या सरावाला दिशा दिली आहे.
- पंडित शिंदे, शिक्षक
दहावी, बारावीच्या परीक्षा करिअरच्या दृष्टिकोनातून महत्त्वाच्या. त्याची तयारी वर्षभरापासून सुरू होते. परीक्षा जशी जवळ येते, तसे विद्यार्थ्यांवर अपेक्षांचे ओझे वाढते. विद्यार्थ्यांनी ताणतणाव विरहित परीक्षा द्यावी, या हेतूने असे उपक्रम अतिशय उपयुक्त ठरतात. विद्यार्थ्यांनी परीक्षेला घाबरून जाण्याची काही गरज नाही. वेळेच नीट नियोजन केल्यास तुम्ही परीक्षेला यशस्वीपणे सामोरे जाऊ शकता.
- सुरेश परदेशी, मुख्याध्यापक, मुकुल मंदिर
परीक्षेला जाताना आधी मनातील भीती काढून टाकायला हवी. अशा उपक्रमातून विद्यार्थ्यांची ही भीती दूर होण्यास मदत होते. पेपर लिहिताना छोट्या-छोट्या चुका टाळता आल्या पाहिजेत. उत्तरपत्रिकेवर खाडाखोड होता कामा नये, उतारा वाचल्यानंतरच सोडविला गेला पाहिजे. यासंदर्भातील मार्गदर्शन विद्यार्थ्यांसाठी अतिशय उपयुक्त ठरते. त्यामुळे विद्यार्थ्यांच्या टक्केवारीत वाढ होऊ शकते.
- संतोष राठोड, बळीराम पाटील हायस्कूल.
परीक्षा आली की तणाव आलाच. शाळांमध्ये सराव परीक्षातून परीक्षेचा सराव होतोच. त्यासह अशा उपक्रमांचा फायदा होतो. अभ्यासात उपयुक्त ठरतील अशा नवीन काही गोष्टी समजल्या. माझा प्रयत्न चांगले गुण मिळविण्याचा असेल. त्यासाठी मला अनेक गोष्टी शिकायला मिळाल्या.- विशाल पंडित, विद्यार्थी.
विज्ञान माझा आवडता विषय आहे. या विषयात चांगले गुण मिळावेत, असे मला वाटते. त्यामुळे या विषयावरचे मार्गदर्शन मला फायद्याचे ठरले.- अर्जुन सोनवणे
मला गणित विषयावरचे तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन महत्त्वाचे वाटले. गणित विषयाकडे मी स्कोरिंग सब्जेक्ट म्हणून पाहणार आहे.
- भाग्यश्री बोरसे
इंग्रजी विषयाशी संबंधित मला माहिती हवी होती. ती या उपक्रमातून मिळाली. इंग्रजी विषयाची गरज व आवश्यकता रसाळ मॅडम यांनी लक्षात आणून दिली. अडचणी दूर होण्यास मदत होईल.- ओमसाई रांजवन
विज्ञानातील ‘एमसीक्यू’ प्रश्नांचे महत्त्व, ते सोडविताना काय काळजी घ्यायला हवी, हे मला समजले. अभ्यास करताना, पेपर सोडविताना कोणती दक्षता घ्यायला हवी याचे उत्तम मार्गदर्शन मिळाले.
- प्रणव क्षीरसागर
दहावीमध्ये इंग्रजी विषयाबाबत भीती असते. या उपक्रमातून ती भीती दूर होण्यास मदत झाली आहे. आजचे मार्गदर्शन परीक्षेसाठी अतिशय उपयुक्त ठरणार आहे.
- कीर्ती भोसले
विज्ञान विषयावर पवारसरांनी दिलेली माहिती महत्त्वाची आहे. या विषयाचा पेपर सोडविताना छोट्या-छोट्या त्रुटी दूर करण्यास त्याची निश्चित मदत होईल.- रेवती टाकळकर
गणित विषयाच्या उपाध्येसरांचे मार्गदर्शन मला आवडले. उत्तरपत्रिका सोडविताना काय काळजी घेतली गेली पाहिजे, हे त्यांच्याकडून शिकता आले. प्रश्नपत्रिका सोडविताना त्यांनी दिलेल्या सूचनांची मदत होईल.
- रेणुका गोमरे
४८ दिवसांमध्ये सर्वाधिक भीती वाटणाऱ्या तिन्ही विषयांची तयारी कशी करावी, हे तज्ज्ञांनी उत्तमरित्या सांगितले. सराव, वेळेचे महत्त्व, पेपर सोडविण्याचे तंत्र आम्ही नक्कीच लक्षात ठेऊ.
- रुचा खोंडे
पेपर कसा सोडवावा याबाबत तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन मला सर्वाधिक आवडले. लिखाणात तर आमच्याकडून नेहमीच चुका होतात. खूप लहान लहान बाबी असल्या तरी त्या महत्त्वाच्या आहेत.
- निकिता मोरे
अभ्यास करून नेमके उत्तर लिहिणे किती महत्त्वाचे आहे हे सरांनी छान सांगितले. विशेषतः गणिताच्या पेपरची टाइम टेक्निक महत्त्वाची होती.
- आनंद मकळे
शाळेमध्ये वर्षभर आम्हाला शिक्षक मार्गदर्शन करतात, पण सगळच लक्षात राहते असे होत नाही. रिव्हिजनच्या या काळात आम्ही काही सूचना पुन्हा ऐकल्या, पण बरीच माहिती नव्याने मिळाली.
- अंजना राठोड
इंग्रजीचा पेपर सोडवताना दिलेला तपशील महत्त्वाचा वाटला. पर्यायांतील काय निवडावे, काय टाळावे व कोणते पर्याय जास्त गुण मिळवून देऊ शकतात हे सुद्घा त्यांनी सांगितले. यामुळे इंग्रजीची भीती नक्कीच कमी होईल.
- काजोल चौधरी
इंग्रजी विषयामध्ये रायटिंग स्कीलचे महत्त्व रसाळ मॅडम यांनी खूप छान सांगितले. अभ्यास तर आम्ही केलाच, पण सराव व मार्गदर्शकांच्या पद्धतींचा अवलंब केला, तर अजून गुण मिळतील, असे वाटते.
- ऋतुजा पवार
दहावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी हा सरावाचा काळ असल्याने मुलांना या मार्गदर्शनाने मोठी मदत होणार आहे. पेपर सोडवताना नेहमीच्या होणाऱ्या चुका नक्कीच टाळता येतील.
- सुजाता अंभारे, पालक
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
