तुळजाभवानी मंदिराची वाटचाल श्रीमंतीकडे
मोतीचंद बेदमुथा
उस्मानाबाद : महाराष्ट्राची कुलस्वामिनी असलेल्या तुळजापूर येथील तुळजाभवानी मातेच्या मंदिराची वाटचाल सध्या श्रीमंतीकडे सुरू आहे. दोन महिन्यांपूर्वी सुरू करण्यात आलेल्या सशुल्क दर्शन सुविधेतून देवस्थानला आतापर्यंत सुमारे ३० लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळाले आहे. दोन महिन्यांत या सुविधेचा लाभ २९,६९३ भाविकांनी घेतला आहे.
यापूर्वी या मंदिरात ‘व्हीआयपी’ व तातडीच्या दर्शनासाठी भाविकांची मोठ्या प्रमाणात आर्थिक लूट होत होती. शिवाय यासाठी या अनेकांची मनधरणीही करावी लागत होती. यातूनच येथे अनागोंदी कारभार वाढला होता. जिल्हाधिकारी राधाकृष्ण गमे यांनी यांनी तुळजाभवानी देवस्थान समितीच्या अध्यक्षपदाची सूत्रे हाती घेताच त्यांनी येथील कारभार पारदर्शक करण्यावर भर दिला. पूर्वापार चालत आलेली ‘व्हीआयपी’ दर्शनाची सुविधा बंद करून त्यांनी येथे सशुल्क दर्शन सुविधा उपलब्ध करून दिली. यासाठी प्रतिभाविक १०० रुपये इतका दर निश्चित करण्यात आला. इतकेच नव्हे, तर त्यासाठी स्वतंत्र दर्शन रांगेची सोयही करून देण्यात आली.
सशुल्क दर्शन सुविधेचा त्रास अन्य सामान्य भाविकांना होणार नाही, याची दक्षता घेण्यात आली. या नव्या उपक्रमाचे भाविकांकडूनही स्वागत करण्यात आले. अल्पावधीतच या सुविधेला भाविकांची पसंती मिळाली. देवस्थानकडून या उपक्रमाचा फारसा गाजावाजा करण्यात आला नसतानाही भाविकांनी या योजनेला चांगला प्रतिसाद दिला. अवघ्या दोन महिन्यांत सुमारे ३० हजार भाविकांनी सशुल्क दर्शन सुविधेचा लाभ घेत तुळजाभवानी देवस्थानच्या उत्पन्नाला हातभार लावला.
नवरात्रादरम्यान शुल्कात तिपटीने वाढ
तुळजाभवानीच्या शारदीय नवरात्र महोत्सव दरम्यान (२१ सप्टेंबर ते ६ ऑक्टोबर) सशुल्क दर्शनाचे शुल्क १०० रुपयांवरून वाढवून ३०० रुपये करण्यात आले आहे. तुळजाभवानी देवस्थान समितीने केलेली ही वाढ अव्यवहार्य असून, त्याचा फेरविचार करण्याची मागणी भाविकांसह सर्वसामान्य नागरिकांकडून होत आहे.
नवरात्र महोत्सवादरम्यान तुळजापूर येथे भाविकांची संख्या लाखोंच्या घरात असते. याचा परिणाम सशुल्क दर्शन सुविधेवर होऊन, या यंत्रणेवरील ताण वाढण्याची शक्यता लक्षात घेता ही दरवाढ करण्यात आल्याचे स्पष्टीकरण देवस्थानकडून देण्यात आले आहे. देशतिरुपती बालाजी व शिर्डी येथील साई बाबांच्या मंदिरासारख्या देशातील नामांकित देवस्थानांमध्येही विविध महोत्सवप्रसंगी भाविकांची संख्या वाढली म्हणून अशाप्रकारे सशुल्क दर्शनामध्ये दरवाढ केली जात नाही.
देवस्थानामध्ये सोयी- सुविधांची कमतरता
तुळजाभवानी देवस्थांनमध्ये भविकांसाठीच्या सोयीसुविधांची मोठी कमतरता आहे. मंदिर परिसरात स्वछतेचा अभाव असतो. दरवर्षी नवरात्र महोत्सवात भेडसावणाऱ्या या समस्या आहेत. मात्र, यावर कायमस्वरूपी उपाययोजना करण्याकामी प्रशासन व देवस्थान समिती अपयशी ठरत आहे. दरवर्षी या सोयी-सुविधांवर केवळ मलमपट्टी करून नवरात्र महोत्सव पार पडण्याचे काम केले जात आहे. आता तुळजाभवानी देवस्थान ची गणना ही ‘श्रीमंत’ देवस्थानांमध्ये करण्यात येते. विविध मार्गांनी उत्पन्नाचे प्रमाणही वाढू लागले आहे. त्यामुळे आता देवस्थानने भाविकांना सोयी-सुविधा पुरविण्याकडे कसोशीने लक्ष द्यावे, अशी अपेक्षा भाविकांकडून व्यक्त करण्यात येत आहे. उद्घाटनाअभावी कोट्यवधी रुपये खर्चून उभारलेल्या भक्त निवासचा वापर तातडीने सुरू करावा, अशी मागणी भाविकांकडून होत आहे.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
