म. टा. प्रतिनिधी, औरंगाबाद
‘मृत्यू या कल्पनेने आपल्याला अडचण होते. मृत्यूला सामोरे जाताना आम्हाला आयुष्याकडून नेमके काय हवे, याचे आत्मपरीक्षण केले पाहिजे. आजार आपल्याला माणूस बनवितो. भौतिक आणि क्षणिक सुखाच्या मागे का धावायला नको हे त्यातून शिकतो. आजार झाल्यानंतर कोण जवळचे कोण दूरचे याची जाणीव होते. यासाठी आपण वेळेचे आणि नात्याचे महत्त्व जाणून घेतले पाहिजे,’ असे प्रतिपादन मानसोपचार तज्ज्ञ डॉ. मोनाली देशपांडे यांनी केले.
सोसायटी ऑफ क्रिटिकल केअर मेडिसिन, पंख फाउंडेशन आणि आस्था फाउंडेशनच्या वतीने आयएमए हॉलमध्ये सन्मानपूर्वक मृत्यू या विषयावर चर्चासत्राचे आयोजन करण्यात आले होते. यावेळी त्या बोलत होत्या. अतिदक्षता तज्ज्ञ डॉ. व्यंकटेश देशपांडे, सेवानिवृत्त न्या. अर्चना गोंधळेकर, मेंदूविकार तज्ज्ञ डॉ. मकरंद कांजाळकर, एमआयटी हॉस्पिटलचे संचालक डॉ. आनंद निकाळजे, सुनीता बंडेवार, डॉ. शिवकुमार अय्यर आदींची प्रमुख उपस्थिती होती.
डॉ. प्रदीप कुलकर्णी म्हणाले, ‘एखाद्या रुग्णाचा मृत्यू होणार असेल तर डॉक्टरांनी रुग्ण व त्याच्या नातेवाईकांशी संवाद साधून त्याची कल्पना दिली पाहिजे. कारण प्रत्येकाला चांगला मृत्यू यावा असे वाटत असते, पण पाच टक्के लोकांनाच असा मृत्यू येतो, असे जागतिक पातळीवरील सर्वेक्षणातून सिद्ध झाले आहे. मृत्यूभोवती होणारा भावनांचा कल्लोळ थांबविण्यासाठी सामाजिक सहभाग हवा.’
सेवानिवृत्त न्या. अर्चना गोंधळेकर यांनी सांगितले की ‘आपल्याला कायद्याशिवाय पर्याय नाही. पॅलिएटिव्ही केअर आवश्यक आहे. अनैसर्गिक मृत्यूच्या बाबतीत आपल्याकडे अनेक संभ्रम आहेत, पण कायदेशीर बाबी पडताळून पाहिल्या तर त्यातील सुलभता निश्चितपणे लक्षात येईल.’
डॉ. व्यंकटेश देशपांडे म्हणाले, ‘आपल्याकडे सर्वसाधारणपणे चार प्रकारे मृत्यू येतो. अचानकपणे होणारा मृत्यू, तीव्र आजाराने होणारा मृत्यू, दीर्घ आजाराने होणारा मृत्यू आणि कर्करोगाने होणारा मृत्यू. याबाबत व्यापक प्रमाणावर जनजागृती होणे आवश्यक आहे.’
डॉ. मकरंद कांजाळकर यांनी ब्रेथडेड ही संकल्पना उलगडून सांगितली. अवयव बदलल्याने माणसाची ओळख बदलत नसते. आपले अस्तित्व मेंदूमध्येच असते. निकामी अवयव बदलण्याबाबत आपल्याकडे जागरुकता आहे, पण अवयवदानाच्याबाबत अजून तेवढी जनजागृती नाही. त्यासाठी विचार झाला पाहिजे.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
